A[lfred]. Fox; C[ecil]. Wood (editör), Mr. Harrie Cavendish His Journey to and from Constantinople 1589 by Fox, His Servant, Offices ofthe Royal Historical Society, London, 1940. x, 29 s, 1 levha, 21.5 x16 cm, bez cildinde. Camden Miscellany vol. xvii içinde basılmıştır. Henry Cavendish’in (1550-1616) 1589 tarihli İstanbul seyahatnamesi ülkemizde bilinmeyen bir seyahatnamedir. Cavendish iş seyahati için yola koyulan arkadaşı Richard Mallory’e eşlik etmiş, İngiltere’de başlayan yolculuk Avrupa’nın geçilmesi ile karayolundan devam etmiştir.Kitapta İstanbul’a ayrılan mahdut bölümde 1589 Beylerbeyi Vak’ası sırasında çıkan büyük İstanbul yangını anlatılır.
Charles White, Drei Jahre in Constantinopel, oder Sitten und Einrichtungen der Türken. Stuttgart, 1846. 3 cilt birarada, viii, 312; 324; 334 s, 16.5 x 12 cm, lüks deri cildinde. Bu kitap İstanbul üzerine yazılmış en önemli seyahatnamelerden biridir. Kitabın esas malzemesi İstanbul’da gündelik yaşamın örgütlenme biçimini yansıtan esnaf ilişkileri ve çarşı-pazar hayatıdır.
Franz Babinger (editör), Hans Dernschwam’s Tagebuch einer Reise nach Konstantinopel und Kleinasien, (1553/55). Nach der Urschrift im Fugger-Archiv herausgegeben und erläutert. (Studien zur Fuggergeschichte Nr 7 herausgegeben von Jacob Strieder) München und Leipzig, Duncker & Humblot 1923. xxxvi, 314 s, metin içinde 55 figür,24.5 x 16 cm, lüks deri cildinde. 16. yüzyılda Anadolu’yu anlatan en önemli seyahatnamelerden birisi, Hans Dernschwam’ın (1494-1568) müzayedeye sunulan gezi günlüğüdür. Günlük, Dernschwam’ın 1553-1555 yıllarında arasında yaptığı uzun seyahati anlatmaktadır.
'Abdul Latif Tibawi, American interests in Syria, 1800-1901: a Study of Educational, Literary and Religious Work, Clarendon
Anna Bowman Dodd, in the Palaces of the Sultan, Dodd, Mead and Company, New York, 1903. xiii, 492 s, metin dışında 8 fotogravür levha ve metin içinde 61 fotoğraf, 24 x 16 cm, bez cildinde. Anna Bowman Dodd (1855-1929) seyahat yazarı ve gazetecidir. Dönemin Amerikan Büyükelçisi General Horace Porter ile İstanbul’a bir yolculuk yapmış ve 1901 yılında 2. Abdülhamid tarafından Yıldız Sarayı’nda ağırlanmıştır. Dodd şehri ve halkı detayları ile incelemiş, Türkiye’de modernleşmenin getirdiği değişiklikleri içeren dökümanlarla yakından ilgilenmiştir.
H[ester]. D[onaldson]. Jenkins, Behind Turkish Lattices, Collins’ Clear-Type Press, London & Glasgow, tarihsiz [c. 1915]. 222, [1] s, metindışında 7 resim, 16 x 10.5 cm, bez cildinde. Kafeslerin ardındaki Türk kadını. Hester Donaldson Jenkins (1869-1941), 1900-1909 arasında Üsküdar Amerikan kolejinde öğretmendi. Kitabında 2. Meşrutiyet ile gelen yeni dönemde İstanbul’da eğitim verdiği öğrenciler ve aileleri üzerinde yaptığı gözlemlere yer verir, tipik bir Müslüman kadının yaşam şekillerinden kesitler sunar.
Demetra Vaka [Mrs Kenneth Brown], the Grasp of the Sultan, Houghton Mifflin Company, Boston, 1916. [2], 303 s, 4 çift sayfa resim,19.5 x 13 cm, bez cildinde. Servetini kaybettikten sonra İstanbul’a gelen bir İngiliz gencin Osmanlı sarayındaki şehzadelere öğretmenlik yapmaya başlar. Bunların en küçüğü olan 4 yaşındaki Bayezid’in annesi güzeller güzeli bir Rum kızıdır. İngiliz genci Rum kızına aşık olur. Bayezid’ı de yanlarına alıp kaçma planları yaparlar. The Grasp of the Sultan, 1915 yılında yazar adı belirtilmeden basılmıştı. Demetra Vaka (1877-1946) Büyükada doğumlu bir Osmanlı Rumuydu.
Mary Mills Patrick, Under Five Sultans, The Century Co, New York-London, 1929. x, [1], 357, [1] s, metin dışında 20 levha, exlibrary, 23x 16 cm, bez cildinde. 1871 yılında Türkiye’ye öğretmen olarak gelen Mary Mills Patrick, ilk olarak Erzurum’da bir misyoner okulunda öğretmen olarak çalışır. Daha sonra İstanbul’a dönüp Arnavutköy Amerikan Kız Kolejinin açılışında görev alan yazar, Abdülaziz, 5. Murad, 2. Abdülhamid, Mehmed Reşad ve Vahdeddin dönemlerini, Arnavutköy Kız Koleji’nde önce öğretmen daha sonra da müdür olarak geçirir.
Phoebe Clary, as told to Marion O. Robinson: When Latticed Windows Opened Experiences of an American in Turkey. National Board of the Young Women’s Christian Association of the U.S.A., 1969. 79 s, metin içinde siyah beyaz fotoğraflar, 15 x 23 cm, kağıt kapağında. Elizabeth Dodge. Kitabın uzun takdim yazısı the Joy of Service kitabının yazarı Elizabeth Dodge Clarke’ın kaleminden çıkmıştır. Phoebe Clary kitabında YWCA’in İstanbul’daki merkezinde bir yardım gönüllüsü olarak bulunduğu 1927-1945 arasında yaptığı çalışmaları anlatmaktadır.
Jean van Heijenoort, With Trotsky in Exile from Prinkipo to Cayoacán, Harvard University Press, Cambridge, 1978. ix, [1], 164 s, metin içinde birçok fotoğraf, 24 x 16 cm, şömizli bez cildinde. Büyükada’da sürgün hayatı yaşayan Lev Troçki’nin özel sekreterliğini yapmak üzere adaya gelen Jean van Heijenoort’un (1912-1986) kaleminden Troçki ve Büyükada’daki ve sonrasındaki hayatı.
Barnette Miller, the Palace School of Muhammad the Conqueror, Harvard University Press, Cambridge, MCMXLi [1941]. x, [2], 226 s, 20.5 x 14 cm, bez cildinde. İstanbul’da Robert Kolej’inin hocalarından Amerikalı Barnette Miller’ın Topkapı Sarayı’nı konu alan araştırmalarının ilki Beyond the Sublime Porte (the Grand Seraglio of Stambul) (New York, 1931) adını taşır. Bu eserde Fatih Sultan Mehmed tarafından kurulan ve devlete yönetici yetiştiren bir okul olan Enderun Mektebi, tarihi, eğitim personeli, müfredat programı ve diğer yönleri ile ele alınmaktadır. Barnette Miller araştırmasında hem Avrupa hem de Osmanlı kaynaklarından yararlanmıştır.
Jules la Beaume, Le Koran, analysé d’apres la traduction de M. Kasimirski et les observations de plusieurs autres savants orientalistes, Maisonneuve & Cie, Paris, 1878. xxiii, 793, [9] s., 20,5 x 20 cm, sırtı kahverengi meşin ebru kapaklı dönem cildinde. Macar asıllı oryantalist Albert Kasimirski (1808 – 1887)’nin en bilinen çalışmalarından biri yaptığı Fransızca Kuran tercümesidir. Müzayedeye sunduğumuz eser, Kasimirski’nin yaptığı bu çeviri üzerine metodik bir çalışmadır.
Joseph von Hammer –Purgstall, Histoire de l’empire ottoman depuis son origine jusqu’à nos jours, traduit de l’allemand sur la deuxieme édition par M. Dochez, Parent – Desbarres, Paris, 1840 – 1842. 3 cilt: c. 1 – 516 s, 2 adet katlanır harita (biri hasarlı); c.2 v- 603 s; c.3 – 672 s; 27 x 18 cm, sırtı yeşil meşin, ebru kapaklı cildinde. Hammer, arşiv ve kaynaklarıgeniş ve karşılaştırmalı olarak taramış ilk Osmanlı tarihçisidir. Eserinde İslam ve Doğu geleneklerini padişah ve vezirlerin inisiyatifleri üzerinde tutarak, Osmanlı asırlarının akışını etkileyenen önemli yapı olarak ele aldı ve inceledi.
H[enry]. M[ontague]. Hozier, The Russo-Turkish war: including an account of the rise and decline of the Ottoman power, and the history of the Eastern question, William Mackenzie, 1877 – 1879. 2 cilt 5 kitapta toplanmıştır; 954 s, 9 levha, 115 portre, 5’i katlanır 7 harita; 27 x 21,5 cm, yayıncısının kırmızı renkli, desenli yaldızlı şık bez ciltlerinde. Bu mufassal eserde, Osmanlı ve Rus imparatorluklarının yükseliş ve çöküşü, bu ülkelerin iki yüzyıllık ilişkileri, Doğu Sorunu ve 1877-1878 Osmanlı–Rus Savaşının neden ve sonuçları ele alınmaktadır.
[François Joseph Pierre] Méry, Constantinople et la Mer Noire. illustrations de MM. Roargue Frères, Belin Leprieur et Morizot Éditeurs, Paris, 1855. xii, 500 s, metin dışında 21 çelik baskı gravür, 27 x 18,5 cm, sırt deri, kapakları bez cildinde. Döneminin tanınmış bir hikaye ve roman yazarı olan Méry, 1822’de İstanbul’a gelmiştir. Varna, Trabzon ve Sinop gibi Karadeniz’in önemli limanlarını da gezen Méry izlenimlerini bu eserde toplamıştır. Esas olarak iki bölümden oluşan kitabın ilk kısmı İstanbul’un tarihine ayrılmıştır. Yazarın sanatçı kişiliğine uygun bir biçimde yazılan 2. bölümde ise kitaplardan uzak, başka türlü bir şehir tarihi anlatılmaktadır.
Albert Sorel, L’Europe et la Révolution Française, Librairie Plon, Paris, 1903 – 1908. 7 cilt: c.1 – 562 s, (1908, 11. basım); c.2 – 574 s, (1906, 9. Basım); c.3 – 556 s, (1907, 9. basım); c.4 – 492 s, (1905, 8. basım); c.5- 499 s, (1903); c.6 – 527 s, (1903, 6. basım); c.7 – 606 s, (1907, 7. basım); 23,5 x 15,5 cm, sırtı meşin, ebru kapaklı dönem ciltlerinde. Fransız tarihçi Albert Sorel’in (1842 – 1906) 1789 Fransız ihtilalini ve Avrupa’daki yansımalarını tüm boyutlarıyla geniş bir perspektifle değerlendirdiği dev çalışması.
[Charles] M[arie]. D’irumberry de Salaberry, Histoire de l’Empire Ottoman : depuis sa fondation jusqu’à la paix d’Yassi en 1792 : avec des pièces justificatives, et une Carte de l’Empire Ottoman, Le Normant, Paris, 1813. 4 cilt: c.1 – xvi, 367, [3] s, 1 adet katlanır harita; c.2 – 395, [3] s; c.3 – 358, [2]s; c.4 – 347, [1] s, 22 xz 14 cm, kahvrengi şık meşin cildinde.
Georges Dorys [Alexandre Adonossi], Abdul - Hamid intime, Paris, P.-V. Stock, 1907. xviii, 274 s, metin içi resimli, 19 x 14 cm, sırtı bordo meşin, ebru kapaklı cildinde. Georges Dorys yazarın kullandığı müstear isimdir. Yazarın babası Konstantin Adossidi Paşa 1872-1874 ve 1878-1884 yılları arasında Sisam adası beyliğinde, Girit adası valiliğinde bulunmuş ayrıca Osmanlı başkentinde bakanlık yapmıştı. Yazar eserini oluştururken babasının siyasi arenanın tam merkezinde bulunması sayesinde birinci elden topladığı materyali kullanmış, materyalin diğer bir kısmını ise London Times’ın muhabiri olarak görev yaptığı dönemde bir araya gelmiştir.
'Chalcondile, Athenien, L’histoire de la decadence de l’empire grec et establissement de celuy des Turcs, De la traduction de B. de Vigenere, Bourbonnois, & illustrée par luy de curieuses recherches trouvées depuis son decés. Avec la continuation de la mesme histoire depuis la ruine du Peloponese jusques à present, 1632, & des considerations sur icelle; à laquelle ont esté adioustez les eloges des seigneurs othomans, plusieKurs descriptions & figures representans au natürel les accoustremens des officiers de l’Empereur turc & des tableaux prophetiques predisans la ruine de la mesme monarchie, par Artus
[Armand] Pierre de Cholet, Count, Voyage en Turquie d’Asie. Arménie, Kurdistan et Mesopotamie. Ouvrage accompagné de gravures et d’une carte, Librairie Plon, Paris, 1892. 394 s, [24] gravür, 1 adet katlanır harita, 18 x 12 cm, sırtı kırmızı bez, ebru kapaklı cildinde. Fransız elçisinin, Türkiye, Ermenistan, Kürdistan ve Mezopotamya’ya yaptığı sehayat sırasında edindiği izlenimleri, tartışmalı ifadelerle anlattığı bir kitaptır.
Stanwood Coob, Ayesha of the Bosphorus. A Romance of Constantinople, Merry and Emery, Boston, 1915. [8], 157 s, 19,5 x 13 cm, yayıncısının yeşil renkli, üzeri resimli bez cildinde. Robert Kolej öğretmeni Mr.Carver ile Türk kızı Ayşe arasındaki aşk hikayesi olarak kurgulanan çok nadir bir romandır. Amerikalı eğitimci ve yazar Stanwood Cobb (1881 – 1982), Boğaziçi’nin güzellikleri ve romantizminin arka fon olarak ustaca kullanıldığı romanda, uzun yıllar yaşadığı İstanbul’da edindiği bilgileri, değişen Türkiye’nin yönünü moderniteye çeviren kadınının aşk ve flört karşısındaki anlayışı ile karıştırarak işlemektedir.
'a) H[einrich]. Graetz, Histoire des Juifs, A. Levy, Paris, 1882 – 1884. 2 cilt: c.1 – 297 s; c.2 – 406 s; 2 cilt tek cilt birlikteliğinde, 22,5 x 15 cm, tamir gerekmektedir.H. Graetz’in bu çalışması, Yahudilik tarihini bir Yahudi perspektifiyle kaleme alan ilk çalışmalardan biri olarak kabul edilmektedir.
A[uguste] Boppe, Les Peintres du Bosphore. Paris, Librairie, Hachette, 1911. 231 s, 19 x 12 cm, karton kapağında. Auguste Boppe (1862- 1921) elimizdeki çalışmasında 18. yüzyılda Türkiye’yi ziyaret etmişressamları eserleri ile ele almakta, “Türklerin Ressamları” başlığı altında ise bu ülkeye hiç gelmemiş ama resmetmiş olanları tanıtmaktadır.
Charles de Moüy, Lettres du Bosphore. Bucarest-Constantinople- Athènes, E. Plon, Paris, 1879. viii, 326, [1], 6, [1] s, 18.5 x 12 cm, kağıt kapağında. Yazarın da açıkça belirttiği gibi, 1875-1878 yılları arasında yani tam da Osmanlı - Rus Savaşının (93 Harbi) devam ettiği yıllarda gizli bir görev nedeniyle (Boğazlar Sorunuyla ilgili olduğu anlaşılıyor) İstanbul’da bulunuyor. Bu yapıtta yazarın işin kolayına kaçarak Osmanlı’yı eleştirmek yerine daha zor bir iş olan onu tanımaya ve anlamaya çalıştığını görüyoruz. Bu yapıtta Bizans kalıntılarına ve Osmanlı siyasi örgütlenmesine özel bir önem verildiği görülüyor.
J. de Beauregard [James Condamin], Aux Rives du Bosphore. illustrations de O’Netty, Librairie Generale Catholique et Classique Emmanuel Vitte, Lyon, 1896. vii, 324 s, resimli, 21.6 x 14.5 cm, lüks deri cildinde. James Condamin (1844-1928) bazı kitaplarında J. De Beauregard müstearını kullanan Fransız yazarıdır. Lion’dan yola çıkan yazar, Venedik üzerinden Belgrad’a, Sofya’ya Filibe’den geçerek Edirne’ye ve Osmanlı topraklarına ulaşmıştır.