Nicholas N. Martinovitch, The Turkish Theatre, Theatre Arts inc., New York, 1933. 125 s, metin içinde bazıları renkli 15 resim, 24 x 16 cm, bez cildinde. Konunun uzmanı olan Nicholas N. Martinovitch (1883-1954) ortaoyunu, meddah ve Karagöz’ü, yani geleneksel Türk tiyatrosunu batı dünyasına tanıtıyor. Kitabın ikinci bölümünde örnek oyun metinleri sunulmaktadır. Kitaba Türkçe kelimelerin İngilizce açıklamaları için bir sözlük eklenmiştir. Yazar, kitabını oluştururken G. Jacob, J. Kúnos V. Gordlevsky, F. Luschan gibi yazarların çalışmalarından yararlanmıştır. Martiovich Petrograd Üniversitesi’nde, The Oriental Academy’de ve The institute of Oriental Languages’de profesörlük yapmıştır. Uzun yıllar konu hakkındaki temel İngilizce eser özelliğini korumuş, sonraki yıllarda birkaç defa daha basılmıştır.
Adolphe Thalasso, Le Théatre Turc. Karagueuz, Édition de l’Avenir Dramatique et Littéraire, Paris, tarihsiz [1894]. 16 s, sadece 120 adet basılan ve bu sınırlı sayının içerisinde lüks beyaz kağıda basılan 100 adetlik kısmında yer alıp numaralanan nadir baskının 23 numaralı nüshası, yazarından ithaflı ve imzalı, 23 x 14.5 cm, kağıt kapağında. Venedik asıllı bir Levanten olan Adolphe Thalasso (1855?-1919) yaşadığı dönemin ünlü bir sanat tarihçisi ve sanat eleştirmenidir. Özellikle, Osmanlı resim sanatı ve tiyatrosu üzerine yaptığı araştırmalar bugün bile konu ile ilgilenenler için temel başvuru eserleri olarak kabul edilmektedir. Thalasso’nun Karagöz hakkındaki bu eseri oldukça nadirdir. Bu eser daha sonra La Revue Théatrale dergisinin özel sayısı olarak (№: 16, 1904) basılmıştır. Thalasso’nun bu eseri Avrupa’da Türk tiyatrosu üzerine yazılmış ilk deneme yazısı olma özelliğini taşımaktadır.
Adolphe Thalasso, Le Figaro illustré, Octobre 1908. Fascicule № 223, 44 s, baştan sonra resimli (bazıları renkli), 42 x 31 cm (folyo), şömizli kağıt kapağında. Bu sayıda yer alan Stamboul; Jour de fête; Le soldat turc; Les Jardins du Bosphore; Les Harems; Les Cafés turcs; Psychologie de la femme turque; Les yeux de la nuit (Bekajis et Chiens des Rues); Musiques et danses turques; La Toilette de Stamboul; Théatres Turcs et Scènes Européennes başlıklı yazılar Georges Rochegrosse, Fausto Zonaro, Osman Hamdi, Phillippe Bello, Philippe Mourani, Leonardo de Mango, Halil Paşa, Warnia-Zarzeck gibi ressamların eserleri ile Sebah ve Joaillier’in fotoğrafları ile zenginleştirilmiştir.
Adolphe Thalasso, Türkische Kunst mit 25 Mattkunstdruckbildern, 23 Originalreproduktionen, 2 Vierfarbentafeln, 1 Gravüre und 7 Portrait-Vignetten, Otto Beckman, Paris/Berlin/London, tarihsiz [c 1915]. 76, [4] s, metin dışında birçok resim, 31 x 24 cm, bez cildinde. Adolpe Thalasso, Fausto Zonaro, Şehzade Abdülmecid, Osman Hamdi Bey, Halil Paşa, Salvator Valeri, Warnia-Zarzecki, Leonardo de Mango, P. Bello gibi dönemin önemli ressamlarını tanıtmakta, eserlerinden örnekler vermektedir. Abdülmecid Efendi’nin Prens Selahaddin tablosu ile başlayan kitapta Osman Hamdi Bey, Halil Paşa, Fausto Zonaro, Salvator Valeri, Leonardo de Mango, J. Warnia-Zarzecki, Philippe Bello gibi Türk veya o dönemde İstanbul’da yaşayıp eserler veren oryantalist sanatçıların yapıtlarına yer verilmiştir. Lüks kağıda itinalı baskısı ve resimlerin güzelliği ile dikkat çekmektedir.
Jean Alazard, l"Orient et la Peinture Française au XiXe Siècle. D’Eugène Delacroix á Auguste Renoir, Plon, Paris, MCMXXX [1930]. [1], 228, [1] s, metin içinde birçok resim, 6’sı renkli 68 levha, 28 x 21 cm, kağıt kapağında. D’Eugène Delacroix’dan Auguste Renoir’a kadar 19. yüzyılda Fransız Oryantalist resim sanatı ve sanatçıları üzerine çok kapsamlı bir araştırmadır.
H[abib]. Anthony Salmoné, The Fall and Resurrection of Turkey, Metheun, London, 1896. 271, 39 s yayıncı katalogu, 1 levha, 20 x 13 cm, bez cildinde. ii. Abdülhamid döneminde devlet aygıtındaki yozlaşma, halkın bu durumdan duyduğu hoşnutsuzluk, yönetimin bu hoşnutsuzluğu sindirmek için başvurduğu ağır baskı yöntemleri, devletin dış ilişkilerindeki istikrarsızlık ve ilkesizlik ve Düvel-i Muazzama’nın imparatorluğa dayattığı reform politikası ve buna koşut olarak şekillenen muhalefetin özellikleri kitabın ana temasını oluşturmaktadır. 1876-1896 yılları arasında ülke topraklarının içinde bulunduğu durum, ii. Abdülhamid’in yönetim anlayışı, ordu, donanma, gümrük idaresi, hapishaneler, postaneler, rüşvet çarkları, Hilafet ve İslamiyet, eğitim ve basında ilerlemenin önündeki engeller, Yıldız Sarayı, saray ve çevresindeki güvenlik önlemleri, Saray’da hafiyelik ve dezenformasyon Salmoné tarafından yalın bir dille anlatılmaktadır.
Diego Soria, istoria della Grecia dal 1824 in poi per Servire di Continuazione a quella del Signor Pouqueville, All’insegna del Diogene, Napoli, 1840-1841 (1. baskı). 3 cilt: c.1 - 527, metin dışında 4 gravür, metin sonunda 1 katlanır harita; c.2 - 526 s, metin dışında 4 gravür, metin sonunda 1 katlanır harita; c.3 - 349 s, metin dışında 4 gravür, metin sonunda 1 katlanır harita, 18 x 11.5 cm, deri ciltlerinde. Eser, Pouqueville’in 1824’te yapılan ve sonradan çeşitli dillerde sayısız baskı yapan ünlü Yunan tarihinin devamı olacak şekilde yazılmış 1824 sonrasını anlatan Yunan tarihidir. Ali Paşa’nın hayatını konu alan bir roman yazmış olmasından başka yazarın hayatı hakkında fazla bir bilgi yoktur. Blackmer 1576, Atabey 1158
Claude Delaval Cobham, The Patriarchs of Constantinople, Cambridge, at the University Press, 1911. 106 s, 19 x 13 cm, şömizli bez cildinde. Bizans dönemindeki patrikler üzerine görülmemiş bir kitaptır.
J[ohn]. S[tewart]. Macarthur, Chalcedon, Society for Promoting Christian Knowledge, London, 1931. 191 s, 20 x 13 cm, şömizli bez cildinde. Kitapta Hıristiyanlığın ilk beş yüzyılında geçirdiği teolojik değişimler, farklı yorumlar, Efes, Kalkhedon, İznik gibi çeşitli konsillerde alınan kararlar, Doğu-Batı kiliselerinin birlik tartışmaları, Hristiyanlığın eski Yunan felsefecilerinin ışığında çeşitli yorumları, Yahudilik ve antik Yunanistan‘dan etkileşimler gibi konular işlenmiştir.
Teofilo [Louis] Deyrolle, Viaggio nell’Armenia e nel Lazistan, Fratelli Treves, Milano, 1877. 250, [1] s, metin içinde çoğu tam sayfa 83 gravür ve 1 harita, 23 x 16 cm, sırtı deri karton cildinde. Ermenilerin ve Lazların yurduna seyahatler. Teofilo Deyrolle (1844-1923) Fransız hükümeti tarafından Anadolu’daki doğu vilayetlerinde inceleme yapmakla görevlendirilen natüralist bir ressamdı. 1869 yılında Trabzon’dan başlayarak bölgeyi dolaşan Deyrolle’un eseri güzergah boyunca gezilen Trabzon, Akçaabat (Cevizlik Karaçukur), Gümüşhane, Kaymaklı, Bayburt, Erzurum, Kocapınar, Tortum, Hamsiköy (Maçka), Karakapan Yaylası, Batum, Poti, Kop Dağı (Bayburt), Deveburnu (Erzurum), Hınıs, Ahlat, Van, Nemrut Dağı, Tatvan, Bitlis gibi şehir, kasaba ve köyler kadar bölgede yaşayan Türk, Kürt, Laz, Rum ve Ermeni gibi halklar için de önemli bir kaynaktır. Bu eserin kısmi bir çevirisi Reşat Ekrem Koçu tarafından Trabzon’dan Erzurum’a başlığı ile yayınlanmıştır.
Principe Baldassarre Odescalchi, il Libro dei Viaggi, Casa Editrice Nazionale, Roma-Torino, 1905. 2 cilt: c.1 - 378, [3] s; c.2 - 411, [2] s, 19 x 12 cm, sırtları bez kapakları karton ciltlerinde. Baldassarre Odescalchi (1844-1909) İtalyan siyasetçidir. 1. cilt Filistin (1897) ve Arjantin (1899); 2. cilt ise İstanbul (1902) ve ABD (1904) gezilerini kapsamaktadır. Kitapta İstanbul’a 180 sayfalık oldukça uzun bir bölüm ayrılmıştır.
Albert [Richard] Smith, Customs and Habits of the Turks, Higgins, Bradley, Dayton, Boston, 1857. viii, [9-] 192 s, 1 gravür, metin içinde resimler, ex-library, 18 x 11.5 cm, bez cildinde. İngiltere’de A Month at Constantinople (London, 1850) başlığı ile basılan kitabın farklı bir başlık taşıyan Amerika baskısı. Albert Smith (1816-1860), roman, deneme ve tiyatro dallarında birçok eserler vermiş İngiliz yazarı ve mizah ustasıdır. İstanbul’da bir ay geçiren yazar önsözde belirttiği üzere siyasal ya da sosyal içerikli bir gezi kitabı yazmak yerine ilk intibalarını kaleme aldığı bir gözlemler ve anılar günlüğü oluşturmayı tercih etmiştir. Blackmer 1552, Atabey 1145 (London, 1850 baskısı).
Richard Davey, The Sultan and his subject, Chatto & Windus, London, 1907. xiv, 508 s, 1 levha. 22 x 15 cm, yayıncısının bez cildinde. İngiliz yazarı Davey, bu eserini yazarken esas olarak İstanbul"a yaptığı gezideki gözlemlerinden hareket etmiştir. Kitabın esas ekseni, Sultan 2. Abdülhamid"in toplumdaki ve siyasal hayattaki konumu, Osmanlı İmparatorluğu"nun birbirinden farklı kültürel ve etnik unsurları ve Osmanlı reformları üzerine kurulmuştur. Kitap, bir gravür ve bir katlanan harita ile zenginleştirilmiştir. Abdülhamid’i Papa’ya benzeten yazar Şeyhülislam ve diğer dini görevlileri ile karşılaştırıp buradan İslamiyeti tartışmaya başlar. İstanbul’daki Musevi, Türk, Ermeni, Rum toplumunu Karagöz’ü, kutsal mekanları, yangınları oldukça ayrıntılı ve canlı bir üslupla anlatır.
Victor Klarwill (editör), The Fugger News-Letters, Being a Selection of Unpublished Letters from the Correspondents of the House of Fugger during the Years 1568-1605. G.P. Putnam’s Sons, New York & London, 1926 (3. baskı). xlv, 284, [2] s, metin dışında 30 levha, 23.5 x 15 cm, bez cildinde. Kitapta Osmanlı İmparatorluğu ile ilgili olarak İnebahtı Savaşı, Sultan iii. Murad’ın oğlu Şehzade Mehmed’in 29 Mayıs 1582 tarihinde başlayan ve 57 gün süren eşsiz sünnet töreni, Osmanlıların 1585 tarihli İran yenilgisi, İstanbul’da 1586 tarihli veba salgını, 1587’de İstanbul’a getirilen Hristiyan savaş esirleri, 1588 tarihli Yeniçeri ayaklanması, iii. Mehmed’in Haçova Seferi, 1600 tarihli Kanije Zaferi’nin anlatıldığı bölümler vardır. Kitabın bir bölümünde 1589’da İstanbul’un cadde, sokak, cami, kilise, hastane, hamam, çeşme, fırın ve okulların sayıları verilmektedir.
Message from the President of the United States Transmitting Copies of Correspondence, &c., Growing out of the Seizure and Rescue of Martin Koszta. 33rd Congress, 1st session. Ex doc. No. 91. 92 s, 23 x 15 cm, kağıt muhafazasında. 1853 ile 1857 arasında tarihte Smyrna Affair (İzmir Olayı) olarak bilinen ve ABD ile Avusturya arasında krize neden olan bu mesele hakkında Amerikan arşivinde yer alan diplomatik yazışmaların bir araya getirildiği bir çalışmadır. Aynı konu hakkındaki diğer Amerikan raporlarıyla karıştırılmamalıdır.
[Senate] 25th Congress, 3d session [200], Message from the President of the United States communicating, in compliance with a resolution of the Senate, copies of correspondence in relation to the commerce and navigation carried on the Turkish dominions and Pachalick of Egypt. February 11, 1839. 215 s, 23.5 x 15 cm, ciltsiz haliyle. İstanbul’daki ABD elçisi David Porter’in ülkenin dört bir köşesindeki konsolosluk ofislerinden derleyip ülkesine gönderdiği resmi istihbarat raporlarıdır.
Annuaire Oriental du Commerce de l’industrie, de l’Administration et de la Magistrature Créé par R. César Cervati seul Ouvrage dans son genre publié à Constantinople par la The Annuarie Oriental & Printing Company Limited, 16me Année 1900 (Hégire 1317-1318), Constantinople, 1900. 1771 s, 1 katlanır tablo, 1 harita (Paris ve çevresi), 1 renkli Kadıköy haritası (56 x 60 cm), 1 renkli Anadolu idari taksimat haritası (70 x 45 cm), ex-library, 24.5 x 16 x 12 cm, Bulgaristan için özel olarak hazırlanmış ön kapakta Bulgaristan, arka kapakta ay yıldız armalı kenarları altın yaldızlı saray cildinde. Bu mufassal kitap 9 bölümden oluşmaktadır.
Henry Gadeau de Kerville, Pænultima. Rouen, Lecerf fils, 1913. 111 s, [1], 40 tam sayfa fotoğraf, 1 katlanır karikatür, 18.5 x 14 cm, kağıt kapağında. Henri Gadeau de Kerville (1858-1940) Fransız zoolog, botanikçi ve arkeologudur. Kitabın ilk bölümleri Türkiye ile ilgili olmayıp yazarın edebi yazılarına ayrılmıştır. Son bölümü Nisan-Mayıs 1912’de Anadolu’ya yapılmış bir seyahatin izlenimlerini kapsamaktadır. Kalın ve kaliteli bir kağıda özenle basılan fotoğrafların büyük çoğunluğu Ankara, İzmir ve Efes hakkındadır. Voyage Zoologique d’Henri Gadeau de Kerville en Asie Mineure (Avril, Mai 1912) isimli 2 ciltlik kitabı (Paris, Paul Lechevallier, 1936/1939) aynı seyahatin zooloji ile ilgili kısımlarını kapsamaktadır. Yazarın yakın çevresine dağıtmak üzere özel olarak ve sınırlı sayıda bastırdığı bu kitap çok nadirdir, Fransa’daki devlet kütüphanelerinde sadece 2 nüsha bulunmaktadır.
Julia Corner, The History of Turkey, and the Ottoman Empire: From the Earliest Period to the Present Time. Adapted for Youth, Schools, and Families, Dean and Munday, London, tarihsiz [c 1840]. iv, 245 s, metin dışında 3 gravür, 1 katlanır harita, 17 x 10.5 cm, sırtı deri, kapakları bez cildinde. Başlangıcından itibaren Osmanlı tarihi her bir padişah için ayrı birer başlık açılarak incelenmektedir. Son derece nadir bir kitaptır. İlk defa görülmektedir.
George Fowler, Turkey; or, a History of the Origin, Progress, and Decline of the Ottoman Empire, with Notes by T. Spicer LL D., M. A., Ward and Lock, London, 1854 (2. baskı). vii, [1], 501, [3] s, 1 gravür, 2 katlanır harita, 20.5 x 12.5 cm, bez cildinde. George Fowler’in (?-1858) Three years in Persia: with Travelling Adventures in Koordistan (London, 1841) isimli bir kitabı daha vardır. Blackmer ve Atabey’de kaydı geçmeyen gayet nadir bir kitaptır.
[John Henry Newman], Lectures on the History of the Turks in its Relation to Christianity, James Duffy, Dublin, 1854. x, [1], 295 s, 19 x 11 cm, bez cildinde. 19. yüzyılın teologlarından Kardinal John Henry Newman (1801-1890) İngiltere’nin dini tarihinde önemli bir yere sahiptir. Dört konferansın metninden oluşan kitapta Türkler’in Anayurdu, Kuzey Kavimleri, Tatarlar, Türkler ve Hristiyanlar; Barbarlık ve Uygarlık ve Osmanlılar’ın geleceği başlıkları altında Türklerin tarihine ilişkin bilgiler verilmektedir.
Albert Vandal, Les Voyages de Marquis de Nointel (1670-1680), Librairie Plon, Paris, 1900. xii, 355 s, metin dışında 4 levha, 24.5 x 15.5 cm, sırtı deri kapakları karton cildinde. Bu eserde 1670-1679 yılları arasında Fransa’nın İstanbul büyükelçisi olarak görev yapan Nointel Markizi Charles-Marie-François Olier’in (1635-1685) seyahatleri ve büyükelçi olarak faaliyetleri anlatılmaktadır. Nointel Markizi, Fransa’ya tanınan kapitülasyonların siyasi, ekonomik ve kültürel şartlarının yeniden belirlenmesi için çalışmıştır. Albert Vandal (1853-1910) önemli bir Fransız tarihçisidir. Le Pacha Bonneval (Paris, 1885), Une Ambassade Française en Orient sous Louis XV. La misión du Marquis de Villeneuve 1728-1741 (Paris, 1887), Les Armeniens et la Reforme de la Turquie (Paris, 1897) gibi eserleri vardır. Oldukça nadir bir kitaptır.
Edwin Lord Weeks, From the Black Sea through Persia and india, Harper & Brothers Publishers, New York, 1896. xii, 437, [1] s, metin içinde 134 resim, 23.5 x 15.5 cm, bez cildinde. Edwin Lord Weeks (1849-1903) Oryantalist resimleri ile ünlü Amerikalı ressamdır. Bu seyahatnamede 1892 yılında Trabzon’dan başlayıp İran üzerinden Hindistan’a uzanan yolculuğunu anlatmaktadır. Kolay anlaşılır bir üslupla kaleme alınan kitabın resimleri aynı zamanda bir ressam olan Edwin Lord Weeks’in elinden çıkmıştır.
William Warfield, The Gate of Asia: A Journey from the Persian Gulf to the Black Sea, G.P. Putnam’s Sons, New York and London, 1916. x, [1], 374, [3] s, metin dışında 48 fotoğraf, 21 x 14 cm, bez cildinde. Warfield’ın Basra Körfezi’nden başlayarak İran, irak, Azerbeycan ve Türkiye"yi de kapsayan seyahatine ait izlenimler. Bu seyahati boyunca ülkelerin önemli şehirlerine uğrayan yazar, burada yaşayan halkın sosyal yaşantılarını, etnik kökenlerini kaleme almış, yörede bulunan tarihi eserleri incelemiş ve özellikle de bölgenin baskın halklarını oluşturan Kürtlere ve Ermenilere geniş yer vermiştir. Van, Bitlis, Hakkari gibi merkezler tüm özellikleri ile geniş bir şekilde anlatılmaktadır. Müzayedelerimizde ilk defa görülen bu önemli ve nadir kitap çevrilip dilimize kazandırılmayı beklemektedir.
[Henry Algernon George Percy, Lord Warkworth] Earl Percy, Highlands of Asiatic Turkey, Edward Arnold, London, 1901. x, [1], 338 s, [1], 31, [1] s. 1 fotogravür levha, 8 levha, 2 katlanan harita, 31 resim, 22.5 x 14.5 cm, lüks deri cildinde. Fotoğraflarını kendisinin çektiği bu kitabında Percy, 1899 yılında Osmanlı topraklarına yaptığı ikinci seyahati anlatır.