Stanley Mayes, An Organ for the Sultan, London, Putnam, MCDMLVi [1956]. 272 s, 17 resim, 22 x 15 cm, yorgun şömizli, bez cildinde. Kraliçe 1. Elizabeth, 3. Murad’ın ilgisini kazanmak ve Levant ticaretini ele geçirmek için Kumpanya’ya inanılamayacak marifetleri olan mekanik bir org yaptırır. Orgu yapan Thomas Dallam, beş yardımcısı ile birlikte altı aylık bir deniz yolculuğuyla İstanbul’a gelir ve 3. Murad’ın yerine geçen 3. Mehmed’e marifetlerini sergilediği orgu sunar. Stanley Mayes’in Dallam’ın güncesinden ve o dönemin İngiliz, Fransız büyükelçilerinin, Venedik balyoslarının ve Fugger Acentesi’nin raporlarından yararlanarak yazdığı bu ilginç araştırma o döneme ilişkin açıklayıcı notlarla sunulmaktadır.

Alexander Pallis, in the days of Janissaries, introduction by Philip Gaves, London, Hutchinson& Co., 1951. xx, 236 s, 36 resim, 22 x 14 cm, yayıncısının bez cildinde. Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nde anlatılanlardan yola çıkılarak yazılmış ve eski Türk yaşamını aktaran bir çalışmadır. Yeniçeriler, Evliya Çelebi ve Zamanı, İstanbul ve Çevresi, Saray ve Dervişler, Müzik, Şiir ve Sanat, Spor, Popüler Eğlenceler, Yemek gibi bölüm başlıkları bulunan çalışma, çeşitli minyatür ve fotoğrafla da desteklenmiştir.

Lady Dorothy Mills, Beyond the Bosphours, Boston, Little, Brown and Company, 1926. 224 s, 35 resim, 22,5 x 15,5 cm, yayıncısının bez cildinde. Dorothy Mills (1889-1959) Anadolu’da Ankara, Adana ve Toroslarda gördüklerini objektif, gerçekçi ve acı bir dille aktardığı çalışmasıdır. Yazar, bu bölgelerden sonra Suriye, Kudüs, Filistin, Tel Aviv, Ürdün, irak çölleri ve Musul’u da gezmiş, buralarda gördüklerini de politik olaylar, kültürel yaşam gibi konular ve yorumlarla zenginleştirerek aktarmış, bu arada Suriye’nin kentleri, şeytana tapanlar ve Hristiyanların durumunu da bağımsız başlıklar altında incelemiştir.

[Julia] Pardoe, the Beauties of the Bosphorus. illustrated in a series of views of Constantinople and its environs, from original drawings by W. H. Bartlett. Virtue and Co, London, tarihsiz [c 1855]. xii, 172 s, 85 çelik baskı gravür, 1 harita; The Danube: its History, Scenery, and Topography. By William Beattie, M.D., Splendidly illustrated, From Sketches taken on the Spot, By Abresch, and Drawn By W. H. Bartlett, ESQ. Virtue and Co., London, tarihsiz [c 1855]. 8 cilt: c.1 16 gravür, 1 – 38. sayfalar; c.2 - 11 gravür, 39 – 86. sayfalar; c.3 - 18 gravür, 87 – 134. sayfalar; c.4 - 19 gravür, 135 – 164. sayfalar; 1 – 20. sayfalar; c.5 - 20 gravür 21- 68. sayfalar; c.6 - 13 gravür, 69 – 116. sayfalar; c.7 - 8 gravür, 117 – 180. sayfalar; c.8- 9 gravür, 181 – 172. sayfalar; eserin orijinalinde tolam 166 gravür vardır, fakat elimizdeki nüshadaki gravür sayısı sadece 114; gravürlerden 52 tanesi eksiktir; kırmızı renkli desenli yaldızlı şık orijinal ciltlerinde.

Recueil des gravures destinees a l’histoire de l’Ancienne Grece, par l’historiens de hommes, Paris, MDCCLXiii [1783]. 5 çift yaprak tablo, 9 çift yaprak harita, 17 çift yaprak gravür 26 tek yaprak gravür, 42 x 29,5 cm, sonradan yapılmış, sırtı meşin, kadife cildinde.

Mr. Spencer, Polymetis; or, an enquiry concerning the agreement between the Works of the Roman poets, and he remains of the ancient artists. Being an attemp to illustrate them mutually from one onether. in ten boks. London, Printed for R. Dodsley; MDCCXL [1747]. xii, 360 s, 41 levha. 41,5 x 27,5 cm, döneminin cildinde.

Cousin (çev.), Histoire de Constantinople depuis le régne de l’Ancienne Justin jusqu’a la fin de l’Empire. Traduit sur les Originaux Grecs par Mr. Cousin, Paris, Damien Foucaul, M DC LXXXV (1685). 5 cilt: c.1 – [24], 644, [28] s, c.2 – 559, [17] s, c.3 – 598, [38] s, c.4 – 478, [26] s, c.5 – 464, [28] s, 16,5 x 11 cm, 19. yüzyıl ciltlerinde.

Thomas Moore, Lalla Rookh, an oriental romance, London, Longman, Brown, Green and Longmans, 1851. viii, 392 s, 13 gravür, 21,5 x 15,5 cm, döneminin desenli cildinde.

William Beattie ve W.H. Bartlett, The Ports, harbours, watering-palces, and coast scenery of Great Brtain. illustrated by views taken on the spot by W.H. Bartlett; with descriptions by Willim Beattie, London, George Virtue, 1842. 2 cilt. c.1 – 190 s, 65 gravür; c.2 – 155 s, 58 gravür, 27,5 x 22,5 cm, yayıncısının yorgun, desenli, orijinal cildinde.

Nicolao Schmitth, imperatores Ottomanici a capta Constantinopoli, cum epitome principum Turcarum. Tomus Primus, Tyrnaviae, MDCCLX [1760]. [89, 304, [26) s, 34, 21,5 cm, dönemin cildinde. Eserin yalnızca 1. cildi mevcuttur.

Ernest Mamboury, Constantinople, guide touristique, İstanbul, Editions Rizzo & Son,1925. 565 s., resimli, haritalı. 18,5 x 13 cm. Yayıncısının yorgun, orijinal cildinde. Ernest Mamboury’nin yıllarca çalışarak hazırladığı kitaptır. Bu rehber, 20’nci yüzyılın ilk yarısında İstanbul’da yaşayan yabancıların ve Fransızca bilenlerin ellerinden düşürmediği bir kitap oldu. Mamboury’nin bu eseri, İstanbul’daki Bizans kalıntıları hakkında çok sağlam bilgiler vermesiyle benzerlerinden temelli bir biçimde ayrılır.

René Pinon, L’Europe et la Jeune Turquie, les aspects nouveaux de la question d’orient, Paris, Perrin et Ci, 1911. xvi, 500s, 20,5 x 13 cm. arka kapağı hasarlı karton kapaklı haliyle.

Lewis Wallace, The Prince of india, or why Contantinople fell? New York, Harper & Brothers, 1893. 2 cilt: c.1 – viii, 492 s., c.2 – vi, 578 s, 17,5 x 12,5 cm, yayıncısının desenli bez ciltlerinde.

'a. Edward G. Browne, The Persian Revolution of 1905-1909. Cambridge, University Press, 1910. xxvi, 470 s, metin içinde 46 resim, 23x14 cm, yayıncısının bez cildinde.

Eliza Cheney Abbott Schneider, Letters from Broosa, introduction by E. Heiner, Chambersburg, 1846. xlvi, [2], 210 s, 19 x 12 cm, yayıncısının özgün cildinde. Misyoner hanım Schneider’in Bursa izlenimlerini aktardığı kitabıdır. Bursa’da azınlıklar, padişahın Bursa’ya gelişi, kaplıcalar, hamamlar, kadınlar, camiler, ipekçilik gibi konulara değinir. 1840 lı yıllarda Bursa’ya gelip yerleşen ve civardaki azınlıklarla küçük bir protestan cemaati oluşturan Eliza Schneider’in izlenimleri 28 mektuptan oluşmaktadır. Üç bin nüfuslu bir kasabada bir buçuk asır önce basılan bir kitabın genelde tüm nüshalarını fena halde su yemiştir. Su yememiş ve 12 taşbaskı resmiyle eksiksiz temiz nüsha.

Esad Efendi, Üss-i Zafer. İstanbul, Matbaa-i amire, 1243 (1827). [3], [4], 359 s, 22 x 14 cm, yeni deri cildinde. Sahaflarşeyhizade Mehmet Esat Efendi (1789-1848); kadı Hacı Ahmed Efendi’nin oğludur. Babasından ve hocalardan ders aldı. 1808’de müderris oldu. Çeşitli naipliklerde bulunduktan sonra 1825’de vakanüvis oldu. Üsküdar ve İstanbul kadılığı, Takvim-i Vekayi müdürlüğü yaptı. 1843’de Rumeli Kazaskeri, 1846’da Meclisi Maarifi Umumiye Başkanı oldu. Tanzimat’tan önce, dilde yalınlığı savunan ilk aydın olan Esad Efendi, evinin yanında yaptırttığı kütüphaneye 4000 eser bağışladı. Yeniçerilerin imhasını anlatan bu eserini, Sultan ii. Mahmud’un isteği üzerine yazdı ve olayların hemen ertesi yıl kitap olarak yayınlandı. Böylece işin mahiyeti resmi ağızdan geniş kitlelere duyurulmuş oldu. Çok önemli bir kaynak eserin nadir ilk baskısıdır.

F. Ongley (çeviren), The Ottoman Land Code, noted by Horace E. Milleri London, W. Clowes and Sons, 1892. xii, 396 s, 22 x 14 cm, nefis özgün bez cildinde. Osmanlı arazi kanunlarını İngilizceye çeviren Ongley, “Osmanlı sultanı, Müslümanların halifesi majesteleri Gazi Sultan Abdülhamid’e” ithafen yazdığı giriş bölümünde, babası Sultan Abdülmecid’in yürürlüğe koyduğu bu arazi kanununu İngilizceye çevirdiğini yazmakta ve Allah’ın majestelerine uzun ve müreffeh bir saltanat bahşetmesi için dua ettiğini belirtmektedir. Son derece nadir bir kitaptır.

Fanny Lady Blunt, My reminiscences, introduction by Rosslyn Wemyss, London, J. Murray, 1918. xviii, 316 s, 2 levha, 22 x 14 cm, özgün bez cildinde. 1839-1926 yılları arasında yaşamış olan Blunt, 1839 yılında İstanbul Tarabya’da dünyaya gelmiş ve altmış yıl Osmanlı İmparatorluğunda yaşayıp ülke ve halkı hakkında yazılar yazmıştır. Blunt kitabında yaptığı seyahatlere ve anılarına da yer verir. Bursa günleri, Kırım Savaşı, Mısır meselesi, Osmanlı-Yunan Savaşı ele aldığı konulardan bazılarıdır.

Fatih Kerimov, İstanbul Mektupları, Orenburg, Vakıt Matbaası, 1913. 450 s, resimli, 24 x 15 cm, özgün cildinde. Tatar aydınlarından Fatih Kerimi’nin bu eseri yalnız bir kategoriye sığmayacak kadar farklı bir çalışmadır. Kitabın ismine baktığınızda mektuplardan oluşmuş bir kitaptır. Öte yandan bir seyahatnamedir aynı zamanda. Birçok yazar, siyasetçi, bürokrat, devlet adamı, gazeteci, komutan ve vatandaş ile birebir görüşmeler yapıp, merak ettiği soruların cevabını aradığı için eserde birbirinden güzel söyleşi örnekleri de vardır. Bu kişilerin fotoğrafları ve “kol yazıları” ndan, yani elyazılarından örnekler kitabı zenginleştirmektedir. Yazar günü gününe veya birer gün arayla bu yazdıklarını gazetesine göndermiştir. Kitap bu anlamda bir gazetecinin notları olarak da görülebilir. Orenburg baskılı bu kitap Vasfi Mahir Sevig kütüphanesinden çıkma çok nadir bir koleksiyon parçasıdır. Dünya kütüphanelerinde kaydı görülmemektedir.

Félix Mengin, Histoire de l’Égypte sous le gouvernement de Mohammed-Aly, ou, Récit des événemens politiques et militaires qui ont eu lieu depuis le départ des Français jusqu’en 1823. Paris, Bertrand, 1823. 2 cilt: c.1 – vii, 464 s, c.2 – 644 s, 23 x 15 cm, dana derisi ciltlerinde. Mehmed Ali Paşa zamanında Mısır, Osmanlı, Vahhabilik hakkında yazılmış ve Paşa henüz hayatta iken basılmış, nadir bir kaynak kitaptır.

Jules Planat, Histoire de la Régénération de l’Egypte, Paris, J. Barbezat, 1830. 374 s, 1 katlanan resim, 3 katlanan harita, yer yer oksitlenmeler var, 23 x 14 cm, kağıt kapağında. Jules Planat, Memhed Ali Paşa’nın hizmetine girmiş bir topçu subayıydı. Kahire’den yazdığı mektuplarla dönemin önemli olaylarına tanıklık etti. Kitap Seyyid Mustafa’nın Üsküdar’da Fransızca olarak basılan Nizam-ı Cedid ile ilgili eserinden yapılan alıntılarla başlıyor, bunun üzerine Mısır’da Mehmed Ali Paşa’nın aynı türde bir ordu kurması anlatılıyor. Bu çok az bilinen ama çok önemli kitapta Mekke’de Vehhabilere karşı yapılan yazarın da katıldığı bir sefer, Mora seferi, İstanbuldaki yeniçeri katliamı, Türk ve yunan donanması, Navarin savaşı ve Misolongi muhasarası, Türk-Yunan savaşı, Yunan bağımsızlığı, Mısır’da Türkler, Rumlar, Tosun Paşa gibi çok ilginç konulara yer veriliyor. Az bilinen, nadir bir kitap.

Yacoub Artin Pacha, L’instruction Publique en Egypte, Paris, Ernest Leroux, 1890. 206, [8] s, 22 x 13 cm, sonradan yapılmış yeşil bez cildinde. Yakub Artin Paşa’dan Sadrazam Sait Halim Paşa’ya imzalıdır.

Walter Tyndale, An Artist in Egypt, London, 1912. 285 s, 27 levha, 27 x 16 cm, dekoratif cildinde. İngiliz sanatçı Tyndale’in Osmanlı’nın son dönemindeki Mısır izlenimlerini aktardığı ve kendi yaptığı suluboya resimlere bezeli bir çalışmadır.

Claude Etienne Savary (çev.), Letters on Egypt, containing a paralel between the manners of its ancient and modern inhibitants, its commerce, agriculture, government, and religion; with The Descent of Louis iX. At Damietta, extracted from Joinville, and Arabian authors. Translated from Frnch of M. Savary. in two volumes. Third edition. London, G.G and J. Robinson, 1799. 2 cilt: c.1 - xv, 440 s, 4 katlanır harita, c.2 – 460, [14] s, 22 x 14,5 cm, döneminin ebru kapaklı ciltlerinde.

Aburrahman Al Gabarti, Journal d’Abdurrahman Gabarti pendant l’occupation française en Egypte, suivi d’un precis de la meme campagne par Mou’allem Nicholas al-Turki, traduits de l’Arabe par A. Cardin. (Edited by T.X.Bianchi). Paris, Dondey-Dupre, 1838. 220, 60 s, 23 x 14 cm, sırtı meşin karton kapaklı cildinde. Ceberti’nin Fransızların Mısır’ı işgali sırasında tuttuğu günlük. Behcet efendi tarafından iii. Selim için Türkçe’ye de çevrilmiştir ki bu çevirinin giriş kısmına bu kitapda da yer verilmektedir.