NURİ İYEM (1915-2005)

Kategori: Tablo

Lot No: 234

“Portre”
İmzalı, arkası 1985 tarihli, duralit üzerine yağlıboya.
30 x 24 cm.
* Özel Koleksiyon.
Nuri İyem’in “Portreleri” ve “Yüzleri”
İyem’in kadın portreleri Türkiye’nin farklı coğrafyalarının, ayrıntılı geleneklerini, kültürlerini ve özellikle de tiplerini tanıtır. Ceylan bakışlarını taçlandıran ay yıldızlı Hacıbektaş güzelleri, öznel görünümleri ile çevrelerini saran doğa dokusunun önünde anıtlaşırlar. Bazen bir gecekondu güzeli yakalanır, kenti arkasına alan mahallesinin yazılı duvarları önünde heykelsi görünümüyle… Bir türkünün nice duyarlı nakaratı vurur duvarlara: Aşar Gider Bir Gözleri Sürmeli… Liman Sergisi’nde başlayan portre resim duyarlılığı, 1962 yılından başlayarak kadın yüzleri üzerinde çoğalan ürünlere evrilecektir İyem’in sanatında. Zaman zaman bir beyaz, kimi zaman bunu çevreleyen siyah bir örtünün, bazen de aynı işlevi görsel olarak tamamlayan saçların çevrelediği oval yüzlerin egemen olduğu tuvaller, bu gruplamanın farklı örnekleri olarak resimlenir Nuri İyem’in duyarlılığıyla. Hiddetten sabra, sevgiden nefrete, çaresizlikten umutsuzluğa ve kararlılıktan sevdaya, önemlisi de gizli başkaldırılardan sarsıcı çığlıklara uzanan ışıkların yandığı gözler başlatır İyem’in anlatımını. Anıtlaşan yüzler, bakışların yansıttığı duygularla sarsılır. Kimi zaman başkaldırının sızılı çığlığı ile açılır ağızlar, yüzyılların sabrını anıtlaştıran yüzlerden… Bu resimleri izleyenler üzerinde derin izler bırakarak, yeni bir tuvale sürüp gider. Anadolu kadının trajedisi doldurur tuvalleri. (Kıymet Giray, Nuri İyem kitabından.)

Muhammen Bedel