Ermenice, Ğugios İnciciyan, Neğuts Gostantnubolso Ayn e
Boğaz içi i Nahnumın Vosporon Tıragiyo [Boğaz Haritası],
Venedik, 1791. Bakırbaskı, çerçeveli haliyle.
18. yüzyıl İstanbul’u üzerine yazdığı kit...apla da bilinen İnciciyan’ın
Amaranotz Püzantyan [Bizansın Sayfiyeleri] (1791, Venedik) adlı
kitabında yayınlanmıştır. “Neğuts Gostantnubolso Ayn e Boğaz
içi i Nahnumın Vosporon Tıragiyo “[Boğaz Haritası] başlığını taşıyan
haritanın künyesinde yayıncı ve haritacı olarak Der Ğugas
Oğulukyan / ter. Alessandrı (hakkâk) isimleri yer alır. Ermenice
yazılmış açıklamaları, altta bitkisel süslemeli çerçeve içindeki ölçeği,
rüzgâr gülü ve hayali manzara şeklinde çizdiği kartuşu ile bir naif harita örneğidir ve her yönüyle farklı ve ilginç bir örnektir.
Bu ilginç harita konusunda, F. Muhtar Katırcıoğlu kitabında şu
bilgileri vermektedir: “18. yüzyılda Venedik’te Ermeni papazların
manastırı olan St. Lazaire Manastırı’nda önemli bir matbaa
da bulunmaktaydı. 1791 yılında İtalyan hakkâk Alessandri’nin
burada hazırlamış olduğu Boğaz haritası, aynı zamanda önemli
bir sosyal tarih belgesidir. Yazıları Ermeni harfleriyle Türkçe
yazılmış olan bu harita hem tek yaprak olarak satılmış hem de
katlanarak Amaranotz Puzantiyan kitabının içine eklenmiştir.
Eski İstanbul surlarındaki 26 kapı Latin rakamlarıyla, Galata surlarındaki
12 kapı Arapça rakamlarla işlenmiştir. Boğaz derinlikleri
kulaç olarak, tarihi yerler çadır sembolüyle, Rum Ortodoks
kiliseleri Ortodoks haçıyla, ayazmalar değirmen sembolüyle,
Ermeni köyleri delta (Δ) harfiyle ve Ermeni kiliseleri haçlarla
simgelenmektedir. Diğer bir ilginç bilgi ise Boğaz’daki dalyanların
adedinin, yerlerinin ve türlerinin gösterilmesidir. Rumeli
yakasında 9 normal dalyan ve 4 adet kepasti veya küçük boy
dalyan gösterilmektedir. Anadolu yakasında ise, 11 adet normal
ve Karadeniz çıkışında 1 adet kılıç balığı dalyanı vardır.”
40 x 23 cm.Devamını Oku