George Fowler, Turkey; or, a History of the Origin, Progress, and Decline of the Ottoman Empire, with Notes by T. Spicer LL D., M. A., Ward and Lock, London, 1854 (2. baskı). vii, [1], 501, [3] s, 1 gravür, 2 katlanır harita, 20.5 x 12.5 cm, bez cildinde. George Fowler’in (?-1858) Three years in Persia: with Travelling Adventures in Koordistan (London, 1841) isimli bir kitabı daha vardır. Blackmer ve Atabey’de kaydı geçmeyen gayet nadir bir kitaptır.

[John Henry Newman], Lectures on the History of the Turks in its Relation to Christianity, James Duffy, Dublin, 1854. x, [1], 295 s, 19 x 11 cm, bez cildinde. 19. yüzyılın teologlarından Kardinal John Henry Newman (1801-1890) İngiltere’nin dini tarihinde önemli bir yere sahiptir. Dört konferansın metninden oluşan kitapta Türkler’in Anayurdu, Kuzey Kavimleri, Tatarlar, Türkler ve Hristiyanlar; Barbarlık ve Uygarlık ve Osmanlılar’ın geleceği başlıkları altında Türklerin tarihine ilişkin bilgiler verilmektedir.

Albert Vandal, Les Voyages de Marquis de Nointel (1670-1680), Librairie Plon, Paris, 1900. xii, 355 s, metin dışında 4 levha, 24.5 x 15.5 cm, sırtı deri kapakları karton cildinde. Bu eserde 1670-1679 yılları arasında Fransa’nın İstanbul büyükelçisi olarak görev yapan Nointel Markizi Charles-Marie-François Olier’in (1635-1685) seyahatleri ve büyükelçi olarak faaliyetleri anlatılmaktadır. Nointel Markizi, Fransa’ya tanınan kapitülasyonların siyasi, ekonomik ve kültürel şartlarının yeniden belirlenmesi için çalışmıştır. Albert Vandal (1853-1910) önemli bir Fransız tarihçisidir. Le Pacha Bonneval (Paris, 1885), Une Ambassade Française en Orient sous Louis XV. La misión du Marquis de Villeneuve 1728-1741 (Paris, 1887), Les Armeniens et la Reforme de la Turquie (Paris, 1897) gibi eserleri vardır. Oldukça nadir bir kitaptır.

Edwin Lord Weeks, From the Black Sea through Persia and india, Harper & Brothers Publishers, New York, 1896. xii, 437, [1] s, metin içinde 134 resim, 23.5 x 15.5 cm, bez cildinde. Edwin Lord Weeks (1849-1903) Oryantalist resimleri ile ünlü Amerikalı ressamdır. Bu seyahatnamede 1892 yılında Trabzon’dan başlayıp İran üzerinden Hindistan’a uzanan yolculuğunu anlatmaktadır. Kolay anlaşılır bir üslupla kaleme alınan kitabın resimleri aynı zamanda bir ressam olan Edwin Lord Weeks’in elinden çıkmıştır.

William Warfield, The Gate of Asia: A Journey from the Persian Gulf to the Black Sea, G.P. Putnam’s Sons, New York and London, 1916. x, [1], 374, [3] s, metin dışında 48 fotoğraf, 21 x 14 cm, bez cildinde. Warfield’ın Basra Körfezi’nden başlayarak İran, irak, Azerbeycan ve Türkiye"yi de kapsayan seyahatine ait izlenimler. Bu seyahati boyunca ülkelerin önemli şehirlerine uğrayan yazar, burada yaşayan halkın sosyal yaşantılarını, etnik kökenlerini kaleme almış, yörede bulunan tarihi eserleri incelemiş ve özellikle de bölgenin baskın halklarını oluşturan Kürtlere ve Ermenilere geniş yer vermiştir. Van, Bitlis, Hakkari gibi merkezler tüm özellikleri ile geniş bir şekilde anlatılmaktadır. Müzayedelerimizde ilk defa görülen bu önemli ve nadir kitap çevrilip dilimize kazandırılmayı beklemektedir.

[Henry Algernon George Percy, Lord Warkworth] Earl Percy, Highlands of Asiatic Turkey, Edward Arnold, London, 1901. x, [1], 338 s, [1], 31, [1] s. 1 fotogravür levha, 8 levha, 2 katlanan harita, 31 resim, 22.5 x 14.5 cm, lüks deri cildinde. Fotoğraflarını kendisinin çektiği bu kitabında Percy, 1899 yılında Osmanlı topraklarına yaptığı ikinci seyahati anlatır.

Ethel Daniels Hubbard, Lone Sentinels in the Near East. War Stories of American Women in Turkey and Serbia, Woman’s Board of Missions, Boston, 1920. 63 s, 19.5 x 13.5 cm, kağıt kapağında. Osmanlı sınırları içinde misyonerlik yapan kadınlar üzerine bir çalışmadır. Kitapta, Bitlis’te görev yapan Myrtle Shane, Manastır’da görev yapan Mary Matthews, Trabzon’da görev yapan Olive Crawford ve Sivas’ta görev yapan Mary Graffam hakkında bilgiler verilmektedir. İlk defa görülmektedir.

[Charles T. Riggs (editör)], 1831-1931 Centennial of Constantinople Station-Near East Mission of the American Board, Constantinople, 1931. 120 s, 7 fotoğraf, ex-library, 18 x 12 cm, bez cildinde. İstanbul’un bir misyon merkezi olarak seçilmesinin 100. yılının anısına basılan bu hatıra kitabında İstanbul ve İstanbul dışındaki İzmir, Beyrut, Atina gibi merkezlerde görev yapmış misyonerlerin hatıralarına yer verilmektedir. Kitapta yüz yıl boyunca İstanbul misyonunda görev yapanların tam bir listesi de verilmektedir.

S[amuel]. G[reene]. W[heeler]. Benjamin, The Life and Adventures of a Free Lance, Free Press Company, Burligton, 1914. 430 s, metin dışında 2 levha, 21 x 14 cm, bez cildinde. American Board misyoneri olan babası Nathan Benjamin ile 8 yaşındayken Trabzon’a gelen yazar daha sonra İzmir ve İstanbul’da yaşamış, babasının vefatı ile 1855 yılında ülkesi Amerika’ya gitmiştir. Anılar yazarın çocukluk dönemine ait olsa da son derece canlı ve detaylıdır. Adeta bir yetişkinin gözüyle hiçbir detayı atlamadan kaleme alınan anılar o dönemin ev ve şehir yaşamını tüm gerçekliği, yalınlığı ve naifliği ile anlatır. Arada İzmir ile Boston arasında gidişte Stambul, dönüşte Harriet T. Bartlett isimli yelkenlilerle yapılan deniz yolculukları da yazarın hatıralarında gayet detaylı bir şekilde anlatılır. Bu nadir kitap tercüme edilip yayınlanmayı beklemektedir.

Edmund H[aynd]. Giraud, Days Off with Gun, Rod and Yacht Around izmir, Turkey, William Clowes (özel baskı), London, tarihsiz [1940?]. xi, 146, [1] s, metin içinde 58 siyah beyaz fotoğraf, yazarından ithaflı, 22 x 14 cm, bez cildinde. Fransız asıllı Giraudlar İzmir’in köklü ailelerinden biridir. Ailenin tarihi, özel arşiv ve aile üyeleri ile yapılan sözlü tarih çalışmasına göre 1760’lı yıllarda İzmir’e yerleşen tüccar ve armatör Jean Babtiste Giraud ile başlamaktadır. 19. yüzyılda Giraudların faaliyet alanı ticaret ile sınırlıyken 20. yüzyılda sanayi yatırımlarına girişilir ve aile Türkiye’nin en güçlü aileleri arasında yer almaya başlar. Kitabın yazarı Edmund Haynd Giraud önsözde kırk yıldır ticaret ile uğraştığını, iş hayatının temposundan uzaklaştığı İzmir dışında geçen zamanlara ait hatıralarını naklettiğini yazmaktadır. Yazarı tarafından özel olarak bastırılıp dağıtıldığından az rastlanan bir kitaptır.

George Horton, Blight of Asia: An Account of Systematic Extermination of Christian Populations by Mohammedans and of the Culpability of Certain Great Powers; with the True Story of the Burning of Smyrna, The Bobbs-Merrill Company, indianapolis, 1953 (2. baskı). 292 s, metin dışında 14 fotoğraf, 4 harita, 20.5 x 14 cm, ex-library, kağıt kapağında. 1922 İzmir Yangını veya, yabancı kaynaklarda kullanılan terimle, Büyük İzmir Yangını (Great Fire of Smyrna) 13 Eylül 1922 günü Basmane"de başlayan ve dört gün sürerek İzmir şehir merkezini (özellikle o dönemdeki merkezi ve bugünkü İzmir Enternasyonal Fuarı alanını) geniş ölçüde tahrip eden yangın hadisesidir. Şehri Türklerin ateşe verdiğine ilişkin özellikle Yunan ve Ermeni kaynaklarında yer alan savların özellikle dayandığı iki kaynaktan biridir.

N[eculai]. iorga, Storia del Soggiorno di Carlo Xii in Turchia Scritta dal suo Primo interprete Alessandro Amira e pubblicata da N. iorga. i. V. Socecu, Bucarest, 1905. 98, [1] s, 24 x 17 cm, kağıt kapağında. Demirbaş Şarl’ın (1682-1718) Türkiye günleri. Romanya basımı olan bu nadir kitap müzayedelerimizde ilk defa görülüyor.

Ant[oine] M[arie]. Chenavard, Relation du Voyage fait en 1843-44, en Grèce et dans le Levant, Léon Boitel, Lyon, 1846 (1. baskı). [8], 173, [2] s, 23 x 15 cm, lüks deri cildinde. Lyon Kraliyet Güzel Sanatlar Okulu’nda profesör olan mimar Antoine Marie Chenavard, Eski Yunan sanatlarının hayrandır. Bu nedenle hiçbir maddi çıkar gözetmeden Eski Yunan sanatını incelemeye karar vermiş ve Eylül 1843 ile Ocak 1844 tarihleri arasında Anadolu ve Yunanistan’da kalmış, ayrıca Mısır’a da uğramıştır. Chenavard, bu yolculuklarda Atina, Delphes, Korfu, İthaka adası, Truva, İzmir ve Efes gibi antik Yunan uygarlığının Ege havzasındaki en önemli merkezlerinin yanısıra Kahire ve Memphis gibi Kuzey Afrika’daki örneklerini birer birer gezmiştir. Eserde yukarıda sayılan merkezlerin yanı sıra Marmara Havzası, İstanbul ve Galata’ya da değinilmektedir. Blackmer 332

'a.Paul Rohrbach, Vom Kaukasus zum Mittelmeer. Eine hochzeits- und Studienreise durch Armenien, Druck und Verlag von B. G. Teubner, 1903. vi, [1], 224 s, metin içinde birçok fotoğraf, 24.5 x 17 cm, bez cildinde.

C. H. Courthorpe-Munroe, General Report on the Trade and Economic Condition of Turkey for the Year 1919, Department of Overseas Trade, London, 1920. 191 s, 1 katlanır harita, 32 x 21 cm (folyo), kağıt muhafazasında. İstanbul’da Britanya Yüksek Komiserliği’nin sekreterliğini yapan C. H. Courthorpe-Munroe tarafından hazırlanan salname niteliğindeki bu eser imparatorluğun çöküş sürecinin hızlandığı, yeni bir devletin filizlerinin yeşerdiği tarihimizin en kritik dönemlerinden birinin ticari ve ekonomik yönden adeta fotoğrafını çekiyor. Bir ülkenin ekonomisi ile ilgili olarak akla gelebilecek tüm bilgilere fazlasıyla yer veren bu kapsamlı kitabın sonunda ithalat ve ihracatla ilgili istatistiki bilgilere yere veren beş tablo yer alıyor. Bu nadir kitap bir asır önceki Türkiye’yi tüm yönleriyle ele alıyor.

Edwin A[ugustus]. Grosvenor, Constantinople, Little, Brown and Company, Boston, 1899 (2. baskı). 2 cilt: xxii, 413 s; xiii, 417-811 s, metin içinde 200’den fazla fotoğraf ve resim, ex-library, 24 x 17 cm, sayfa kenarları yaldızlı lüks deri ciltlerinde. Ünlü Grosvenor ailesinden olan E. A. Grosvenor uzun yıllar Robert Koleji’nde öğretmenlik yapmıştır. Dönemin Müze-i Hümayun müdürü Osman Hamdi Bey ve arkeolog Paspati gibi kentin tarihini ve arkeolojisini iyi bilen kişilerle tanıştı. Bunların teşvik ve katkıları ile elimizde bulunan İstanbul’un tarihi topoğrafyası üzerine yazılmış en önemli kitaplarından biri olan Constantinople kitabını kaleme almıştır. Kitap, baskı tekniği, bilgilerin güvenirliliği, görsel malzemelerin bolluğu açısından büyük ilgi görmüştür. Yazar, İstanbul’un Bizans ve Türk dönemi mimari yapılarını, toplumsal yaşayışı ayrıntılarıyla yansıtmayı başarmıştır.

Lodovico Sauli, Della Colonia dei Genovesi in Galata, Torino, a spese di Giuseppe Bocca, 1831. 2 cilt: c.1 - xxii, 374 s, c.2 - 273 s, yazarından imzalı (2. ciltte), 21 x 13 cm, deri ciltlerinde. Bu kapsamlı eser başlangıcından itibaren Cenevizlilerin İstanbul’daki tarihini, yarı bağımsız bir hayat sürdükleri Bizans İmparatorluğu ve fetihten sonra da Osmanlı İmparatorluğu ile ilişkilerini ele almaktadır. Lodovico Sauli (1787-1874) İstanbul’da elçilik görevinde bulunmuş (1824-1825) İtalyan diplomat ve devlet adamıdır. Takdire değer bir emeğin sonucunda tamamlandığı anlaşılan iki ciltlik bu eser son derece nadirdir. Blackmer, Weber ve Atabey kataloglarında kaydı bulunmamaktadır.

Leonard S[idney]. Woolf, the Future of Constantinople, George Allen & Unwin Ltd., London, 1917. 109, [1] s, yazarından imzalı, 18.5 x 13.5 cm, bez cildinde. Leonard Sidney Woolf (1880-1969) döneminde önemli bir siyaset teorisyeni, yazar, yayıncı ve sivil memurdur. Ünlü yazar Virginia Woolf’un eşidir. Woolf, müzayedeye sunduğumuz bu kitabında Türkiye’nin siyasi, ekonomik ve stratejik açıdan geleceğine ışık tutmaktadır.

[Pierre-Julien] Hamard, Par dela l"Adriatique et les Balkans. Autriche Méridionale, Serbie, Bulgarie, Turquie & Grèce, Delhomme et Briguet, Paris, Lyon, [1890]. viii, 402, [6] s, metin içinde birçok resim, 25,5 x 16.5 cm, kağıt kapağında. Pierre-Julien Hamard (1847-1918) Fransız din adamıdır. Balkan ülkelerinin geniş bir şekilde ele alındığı seyahatnamede Selanik, Filibe, Edirne, Dedeağaç gibi merkezler hakkında da bilgiler bulunmaktadır.

Henri Avelot, Croquis de Grèce et de Turquie 1896-1897 autour de l’Archipel, Alfred Mame et fils, Tours, 1897. 208 s, metin içinde birçok gravür, yazarından ithaflı ve imzalı, 24 x 17 cm, bez cildinde. Henri Avelot (1873-1934) Fransız asıllı ressam ve karikatür sanatçısıdır. Bu eser yazarın Atina, İstanbul, İzmir, Sakız ve Girit adasına yaptığı gezilere ait seyahatnamedir. Resimler Avelot’un elinden çıkmadır. Kitapta Türkler ve Yunanlılar arasındaki gerginliklere, ii. Abdülhamid’e ve Girit’teki Yunan ayaklanmasına önemli yer verilir. Kitabın ilk baskısı 1897’de yapılmıştı. Atabey 43.

Godard a"Aucour, Mémoires Turcs ou histoire galante de deux turcs pendant leur séjour en France, Amsterdam, M.DCC.LViii [1758]. 138, 192 s, (bu bölümde sayfa 15-16’da sağ üst köşede bir eksik vardır), 18x12 cm, dana derisi özgün cildinde. Turquerie akımına uygun olarak yazılan bu romanda Fransa’da gezide bulunan iki Türk’ün saraydaki cariyelerine yazdıkları mektuplarla o günün Fransası gözler önüne serilir ve eleştirilir. Çok popüler olan ve sıkça basılan bu eserin erken dönemde yapılmış ilk yayınlarından biri.

Enderunlu Fazıl, Defter-i Aşk, Hubanname, Zenanname, Çenginame, Şevkengiz, İstanbul, Matbaa-i amire, 1253 [1838]. 143 s. 21 x 14,5 cm, sırtı tamir görmüş, özgün Osmanlı cildinde. Enderunlu Fazıl’ın (1759-1810) ünlü dörtlemesi. Defter-i Aşk’ta; başından geçen aşk öykülerini anlatır. Hubanname; dünyanın çeşitli uluslarına mensup delikanlıların cinsel ve fiziksel özelliklerini gösterir. Zenanname’de; kadınları milletlerine göre cinsel özellikleriyle dile getirir. Çenginame ise; Fazıl’ın, İstanbul’daki meşhur köçekleri tasvir ettiği eseridir. Kitabın bu ilk baskısının, içindeki erotik göndermeler nedeniyle Sadrazam Mehmed Reşid Paşa’nın emriyle toplatıldığı söylenir. Elimizdeki nüshanın en büyük özelliği, bilinen nüshalardan farklı olarak tümüyle pembe kağıda basılmış olmasıdır.

'Mermerli cilt içinde

Martin Fumee; Nicolas Montreux, Histoire généralle des troubles de Hongrie et Transilvanie contenant la pitoyable perte et ruyne de ces royaumes et des guerres advenües de ce temps en iceux contre les Chrestiens et les Turcs. Avec les furieuses  rencontres  des  deux armées  en  divers  temps: Le  succès d" icelles, changemens  d" Estats  et  Gouvernements, Sièges  de Villes, assauts généraux, places  assaillies, prises  et  reprises, et deffences d"icelles. Histoire (…). Paris, Robert Foüet, M. DCViii [1608]. 2 cilt bir arada: c.1 - [12], 301, [28] s; 4 yaprak ; c.2 – [18], 1036 s (yanlış baskı nedeniyle sayfa sayı 1054 görünüyor), [46] s, 25 x 19 cm, s. 783. ve 786. sayfalar eksiktir, bu sayfaların fotokopisi mevcuttur, bibliyografyalarda sözü edilen altı adet planş yoktur. İkinci ciltteki 257 - 300. sayfalar arasında iç marjda metne zarar vermeyen kurt yeniği bulunmaktadır. Atabey 467.

Ch[arles] Farine, Deux pirates du XVie siecle. Histoire des Barberousse. Compositions par Leopold Flameng, Paris, P. Ducrocq, 1869. ix, [3], 377 s, metin içi resimli, 26 x 16 cm, sayfa kenarları altın yaldızlı, Baba Oruç-Hayreddin tuğralı kırmızı cildinde. Charles Farine’in (1818-1883) Türk denizcileri Oruç ve Barbaros Hayreddin Paşa’nın hayatlarını anlattığı nadir kitabı. Akdeniz’in her köşesinde yankı bulan Barbaros ismi kimi zaman gözüpeklik, yetenek ve zekayla kimi zamansa korsanlıkla birlikte anılacaktır. Batılıların gözünde korsan sayılan iki kardeşin; Oruç ve Barbaros Hayreddin Paşa’nın hayatı, birbirinden güzel gravürler eşliğinde aktarılıyor. Desenler Léopold Flameng’in elinden çıkmıştır. Nadir bulunan kitabın Baba Oruç-Hayreddin tuğralı cildi daha az görülür. Müzayedemizdeki kitap, içi ve dışıyla matbaadan yeni çıkmış kadar temizdir.