Ch[arles] Barthélemy (de Paris), Histoire de Turquie depuis les temps les plus reculés jusqu’a nos jours, Alfred Mame et Fils, Paris, MDCCCLXXii [1872] (3. basım). 416 s, 4 levha, 22 x 14 cm, sırtı meşin bez cildinde. İngiltere ve Rusya gibi 19. Yüzyıl tarihinde önemli yer tutan ülkeler üzerine yaptığı çalışmalarla da bilinen yazar, Osmanlı İmparatorluğu gibi büyük bir devlete karşı ilgisiz kalamamıştır. Barthélemy bu eserinde kuruluş yıllarından başlayarak Abdülmecid dönemine kadar Osmanlı İmparatorluğu’nun tarihini kronolojik olaylar örgüsü içinde kaleme almıştır. Eserin Batı dillerinde yazılmış Osmanlı tarihçeleri arasında seçkin bir yeri vardır. Türklerin ve Osmanlıların başlangıcı ile başlayan kitap 1855 yılına kadar Osmanlı İmparatorluğu tarihini ele almaktadır.
Mahmud b. el-Hüseyin b. Mehmed el-Kaşgari, Kitab-ı Divan ü Lügati"t-Türk, Matbaa-i amire, İstanbul, 1333-1335 [1917-1919]. 3 cilt: c.1- 436, 12 s, c.2 – 319 s, c.3 – 351 s, 25 x 18 cm, döneminin ciltlerinde. Orta Türkçe döneminde Kaşgarlı Mahmud tarafından Bağdat"ta 1072 - 1074 yılları arasında yazılan Türkçe - Arapça bir sözlüktür. Türkçe’nin bilinen en eski sözlüğü olup, Batı Asya yazı Türkçesi ile ilgili var olan en kapsamlı ve önemli yapıtdır.
Victor Bérard, Révolution Turque, Armand Colin, Paris, 1909. 356 s, 19 x 12 cm, karton kapaklı haliyle. 4 ana bölümden oluşan kitap Sultan iii. Selim’den başlayarak ıslahat hareketleri, Bonneval ve Baron de Tott gibi isimler, Tanzimat, Gülhane Hatt-ı Hümayunu, askeri ve idari reformlar, Galatasaray Lisesi gibi konuları ele almaktadır. 2. Bölümde, Bosna Hersek ayaklanması, Jön – Türkler, Midhat Paşa, Ayastefanos ve Berlin anlaşmaları anlatılmaktadır. 3. bölümde ise imparatorluğun taraf olduğu uluslararası siyaset incelenmiştir.
[Berthe] Georges Gaulis, La Rune d’un empire: Abd-ul-Hamid ses amis et ses peuples, préeface de Victor Berard, Armand Colin, Paris, 1913. xii, 358 s, 17,5 x 11,5 cm, sırtı bez, ebru kapaklı cildinde. Çalışma, Sultan ii. Abdülhamid ve iktidarını geniş bir çerçevede ele almaktadır. Kitabın 1. bölümü; Sultan ii. Abdülhamid’in dostları ve halkı, diplomatlığı, maliyeyi idaresi başlıkları altında siyasi bir portre çizmektedir. 2. bölümde; Türkiye’ye Alman nüfuzu ve Wilhelm’in Şam’a giderken Türkiye’yi ziyareti anlatılmaktadır. Üçüncü bölümde ise Balkan halklarına yer verilmiştir.
Emmeline Lott, Harem Life in Egypt and Constantinople, T. B. Peterson & Brothers, Philadelphia, tarihsiz [c 1880]. xxiii, [25-] 357, [1] s, 1 gravür, 19 x 12 cm, bez cildinde. Osmanlı kadını ve harem üzerine gerçeği yansıtan çok az eser vardır. Emmeline Lott, Mısır Hıdivi İsmail Paşa’nın oğluna mürebbiyelik yapmak üzere 1863 yılında Mısır’a gitmiştir. Kitabında İsmail Paşa’nın hareminde geçen yaşantısını gerçekçi bir bakış açısıyla anlatır. Haremi, ağır anahtarlarla açılan çift kilitli kapıların ardındaki “Zevk Mekanları” ve “Kadınların ahlaksızlaştırıldığı gizli kurumlar” olarak tasvir eden Lott, kadınların hiçbir değerinin olmadığını vurgulamış, bulaşıcı hastalıklar, hijyenik olmayan ortam, damak tadına uymayan mutfak kültürü ve harem insanlarının sosyal ilişkilerindeki seviyesizliği ve harem dışındaki dünyadan yalıtılmış olması yüzünden mutsuz olmuştur. Kitabın ilk baskısı Londra’da 1865 yılında yapılmıştır.
[Ellen Chennells], Recollections of an Egyptian Princess by her English Governess; Being a Record of Five Years" Residence at the Court of ismael Pasha, Khédive, William Blackwood, Edinburgh, MDCCCXCiii [1893]. xiii, 376 s, metin dışında 3 levha, 20.5 x 13.5 cm, bez cildinde. Chennels, Mısır Hıdivi olan İsmail Paşa’nın 12 yaşındaki kızı Zeynep’e mürebbiye olarak Mısır’a gitmiştir. 5 yıl süreyle bu görevini sürdüren Chennells Viktorya dönemin Mısır’ı hakkında şimdiye dek kimsenin yazmadığı kadar canlı ve ilgi çekici bir eser ortaya koymuştur. Günlük tutmayı alışkanlık haline getirmiş olan Chennells her şeyi merak edip gözlemleyen yapısı sayesinde bugün var olmayan kaybolmuş bir dünyayı oldukça detaylı bir şekilde tarif eder. Dönemin tüm güzelliklerini bütün gerçekçiliği ve yalınlığı ile ortaya koyan bu seyahatname/hatırat müzayedelerimizde ilk defa görülmektedir.
[Marie Millingen, sonradan Melek Hanım], Thirty Years in the Harem: or, the Autobiography of Melek Hanum, wife of H. H. Kibrizli Mehemet-Pasha, Harper & Brothers, New York, 1872. viii, [9-] 325, 8 s, 19 x 12.5 cm, bez cildinde. Melek Hanım bir sadrazam eşi olarak haremde bulunmuş, boşandıktan sonra büyük sıkıntılar yaşamış ve anılarını kaleme almıştır. O yalnızca İstanbul haremlerini değil, Mısır’dan Anadolu’ya çok geniş bir coğrafyada ve çok farklı toplumsal tabakaların haremlerini anlatır. Melek Hanım’ın anılarında 1840-1870 yılları arasında geniş Osmanlı coğrafyasında kadınların nasıl yaşadığına dair çok önemli veriler elde edilebilir. Melek Hanım başından geçenleri anlatırken Osmanlı haremindeki kadınların eğlence ve kıstırılmışlıkları hakkında da bilgi vermektedir. Bu anılar ancak bir kadının gözüne çarpabilecek günlük yaşama dair önemli ayrıntılardan haberdar olmamızı sağlar ve Osmanlı’da hakim sınıfların yaşamı hakkında da bilgi verir. Blackmer 1137
'a. N[orman] M[osley] Penzer, The Harem, an account of the institiutions as it existed in the palace of the Turkish sultans with a history of the Grand Seraglio from its foundation to the present time, J.B. Lippincott Company, Philadelphia, [c.1936]. 277 s, metin dışı 43 resim, 23 x 13 cm, yorgun, orijinal kırmızı bez cildinde. Bu kitap, harem ve saray teşkilatının işleyişini kıyafetlerden, tüketilen günlük gıdaya, savaş kararlarından cariye seçimine ve harem kadınlarının eğitimine en ince ayrıntısına kadar objektif olarak anlatan tek kaynaktır. Müzayedeye sunuğumuz, bu eserin ilk baskısıdır.
Edmund Candler, The Long Road to Baghdad, London, Cassell and Company, 1919. 2 cilt: c.1 – xiv, 296 s, 7 levha, 8 harita ve çizim; c.2 – viii, 312 s, 6 levha, 11 harita ve çizim, 23,5 x 16,5 cm, yayıncısının bez ciltlerinde.
Edwin Pears, The Fall of Constantinople being the story of the forth crusade, Harper & Brothers, London, 1886. xvi, 422, 6, 1 s, 2 x 14,5 cm, bez cildinde. Daha sonra ‘Sir’ ünvanını alacak olan avukat Pears 1873 yılında İstanbul’a gelmiş, bir süre burada Avrupa Barosu Başkanlığı yapmıştır. Pear’a göre Bizans’ın çöküşüne gerek Selçuklulardan, gerekse kuzeyden ve batıdan gelen hücumlar, haçlı orduları ve hanedan kavgaları neden olmuştur. Bütün bu konular kitapta özel olarak incelendikten sonra on ayrı bölümde 4. Haçlı Seferi ayrıntılarıyla ele alınmış ve sonuç bölümünde kanıt ve açıklamalara dayanan genel bir değerlendirme sunulmuştur.
Samuel S[ullivan]. Cox, Diversions of a diplomat in Turkey, Charles L. Webster, New York, 1887. xix, [1], 685, [1] s, resimli, 24 x 16 cm, yayıncısının bez cildinde. Samuel Sullivan Cox (1824 – 1889) seyahate meraklı Amerikalı bir devlet adamıdır. İstanbul adaları üzerine yazdığı kitapla da tanınan Cox, bu eserinde, Türkiye’de diplomat olarak bulunduğu 1885 – 1886 yıllarındaki anılarını aktarmıştır.
Joseph McCabe, The Empress of Constantinople, Richard G. Badger, Boston, 1913. iii [4] 341 s, resimli, 23 x 14 cm, bez cildinde. Joseph McCabe (1867-1955) gençliğinde rahiplik yapmış İngiliz yazarıdır. Bizans İmparatoriçeleri, tarihi bilgilere, günlüklere, dönemin rahip, şair ve tarihçilerine dayanarak oluşturulmuş ilginç bir eserdir. M.S. 453 yılından başlayarak İstanbul"un fethine kadarki bin yıllık süre boyunca hüküm sürmüş Bizans imparatoriçelerini tahttan önceki ve sonraki yaşamlarını da dahil ederek saray entrikaları ile örülmüş bir şekilde ele alan yazar, Efes rahibi John, Evargrius, Procopius, Corippus, Du Cange, Luke, Wedding, Cantacuzenus gibi tarihçi ve yazarlardan yararlanmıştır.