Atatürk’ü etkileyen tarih çalışmalarından biri: Wells’in Dünya Tarihi – 5 cilt

Kategori: Kitap

Lot No: 65

Cihan Tarihinin Umûmî Hatları [The Outline of History = Esquisse de l’Histoire Universelle] Herbert George Wells, çeviren: Heyet, İstanbul, Devlet Matbaası, 1927- 1928. 5 cilt: c.1 - 12+217 s; c.2 – 236 s; c.3 – 252 s; c.4 – 216 s; c.5 – 138 s; resimli, metin dışı renkli levhalar. 22x28 cm, orijinal bez ciltlerinde, ciltler birbirinden farklı renklerdedir, haliyle. Kitabın ilk basımı 1920 yılında İngilizce olarak yapılmış, birçok dile çevrilmiştir. H.G. Wells (1866-1946), Atatürk’ün dünya tarihini bir bütün olarak değerlendirme, uluslararası iş birliği, bölgesel antlaşmalar ve bir Dünya Federasyonu oluşturma konularında etkilendiği çağdaş yazarlardan biridir. Wells, “Cihan Tarihinin Umumi Hatları” başlıklı bu kitabın bir bölümünde ‘tarihin ancak disiplinler arası bir çalışma ile yazılabileceğinden’ bahseder. Kitaptaki bu cümle Mustafa Kemal tarafından işaretlenmiş, yanına da tarihçiliğin artık jeolojistlerin, paleontolojistlerin, ambriyolojistlerin, her kesimden doğa bilimcilerinin, ruh bilimcilerinin etnolojistlerin, arkeolojistlerin, filolojistlerin ve tarih uzmanlarının ortak çalışmalarıyla şekilleneceği” notu düşülmüştür. Bu kitabı okuyan Mustafa Kemal hem bu yeni tarih anlayışının açtığı engin ufuklardan etkilenmiş hem de Türk milletinin tarihini dünya ve insanlık tarihi içerisine onun bir parçası olarak yerleştirebilme fırsatı yakaladığı için heyecan duymuştur. Derhal Ankara’daki Fransızca bilen aydın ve eğitimli kişileri yanına toplamış; kitabı fasiküller halinde bölerek Türkçeye çevirmelerini istemiştir. Sonrasında ise Maarif Vekaleti tarafından Devlet Matbaası’nda Cihan Tarihinin Umumi Hatları adı ile beş cilt olarak bastırılmıştır.

Muhammen Bedel