[Bir İngiliz subayının gözüyle 19. yüzyılın ilk yıllarında Türkiye]

Kategori: Kitap

Lot No: 2

William Wittmann, Travels in Turkey, Asia-Minor, Syria, and across the desert into Egypt during the years 1799, 1800, and 1801 in company with The Turkish Army, and British Mission, London, Richard Phillips, 1803. xvi+596 s, ilk 2 yaprağın üst kısımları hasarlıdır, 29x23 cm, bez cildinde, haliyle. İngiliz asıllı bir ordu görevlisi olan William Wittman, 1798 sonlarından 1802 yılına dek Osmanlı İmparatorluğu topraklarında bulunmuştur. İstanbul’da bir kış geçiren Wittman buradaki anıtları, Beyoğlu’yu, çarşıları, Rum ve Türklerin yaşam biçimleri ve dini bayramları sırasındaki eğlencelerini anlatmış, bölgenin hava durumu ve iklimi hakkındaki gözlemlerini de kaydetmiştir. Gine İngiliz donanması mensubu olarak geçtiği Çanakkale Boğazı yöresinde Sestos, Abydos ve Truva antik şehirlerinin yanı sıra bu stratejik deniz geçidinde bulunan kaleler ilişkin ayrıntılı bilgilerde sunmaktadır. İstanbul’a dönüşünden sonraki dönemi anlattığı bölümlerde veba salgını, Türklerin ramazan ayı, Rumların Paskalya yortusu ve hatta Lord Elgin’in padişahın doğum günü için verdiği şölen konularını ele almaktadır. Wittman daha sonra Kudüs, Suriye, Kahire ve İskenderiye’yi dolaşmıştır. Hem İngiltere hem Osmanlı ordusunda çıkan veba hastalığı ve diğer salgınlar hakkındaki gözlemleri ve kitabın ek kısmında yer alan hastalıkların tedavisi ile ilgili öneriler ve veba hastalığının tarihçesi, ayrıca Osmanlı ordusu görevlilerinin resimleri bu kitabı son derece ilginç kılan unsurlardır. Bunlardan başka Wittman İstanbul’a dönerken uğradığı Rodos, Samos ile Sakız’ın kayda değer sakız bitkisi ve cüzzamlılar hastanesini, Midilli adası ve ürünlerini, Tenedos’u (Bozcaada) anlatmıştır. İngiltere’ye dönüş yolculuğu Varna, Silistre, Tuna nehri, Viyana ve Almanya’dan geçerek tamamlanmıştır. Eserin bu basımı son derece nadirdir.

Muhammen Bedel