BOĞAZKÖY VE YAZILIKAYA'YI DÜNYAYA TANITAN ESER: KÜÇÜK ASYA

Kategori: Kitap

Lot No: 12

Charles Texier, Küçük Asya, mütercimi: Ali Suad, Matbaa-i Âmire, Türkiye Büyük Millet Meclisi Maarif Vekâleti Neşriyatı, İstanbul 1339 – 1340 [1923 – 1924]. 3 cilt: c.1 - 395+5+1 s, 15 levha; c.2 – 487+7 s, 14 levha; c.3 – 289+31+2 s, 34 levha, 16x24 cm, şahıs cildinde. Ünlü Fransız arkeolog ve gezgini Charles Texier (1802-1871)’in Anadolu’da gerçekleştirdiği iki bilimsel gezi ve buna dair incelemelerinin yer aldığı Asie Mineure, Description Géographique, Historique et Archéologique des Provinces et des Villes de la Chersonnése d’Asie (Paris, Typoqraphie de Firmin Didot Frères, Fils et C., Editeurs de Ľ Institut de France, 1862, 1882) adlı eseri yayınlandığı yıllarda büyük yankı uyandırmıştır. Bu önemli eserin ilk Türkçe çevirisi Ali Suat Bey tarafından yapılmış ve “Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti Maârif Vekâleti’nin iki numaralı neşriyatı olarak yayınlanmıştır. Eserin Osmanlıca bu baskısında 64 resim ve gravür ile beş resim yer almakla beraber Fransızca metnin yaklaşık yüz elli sayfalık kısmı bulunmamaktadır. Charles Texier 1840’lı yılların başında Anadolu’ya yaptığı ikinci gezisinin izlenimlerini içeren bu kitapta, ilk defa olarak Hititlerin başkenti Boğazköy-Hatuşaş’ın topografik bir haritasını ortaya çıkartmış ve Yazılıkaya’yı dünyaya tanıtmıştır. Ayrıca Anadolu'nun jeolojik yapısı, coğrafi özellikleri, yeraltı ve yer üstü kaynakları ve kültür merkezlerinin tarihi ve o günkü halkın etnik, demografik, kültürel, ekonomik vb. durumu hakkında bilgi vermiş, gözlemlerini aktarmıştır. Selçuklu, Beylikler ve Osmanlı dönemlerine ait yapıların çizimlerini de içeren eser, Anadolu’nun yakın tarihi ve coğrafyası için vazgeçilmez bir kaynaktır. Bu çalışma daha sonra yeni harflere aktarılarak ve ilk metinde yer almayan bölümler de eklenerek Küçük Asya: Coğrafyası, Tarihi ve Arkeolojisi başlığıyla (2002) yayınlanmıştır. Müzayedeye sunduğumuz, bu önemli eserin Osmanlıca basımıdır. 

Muhammen Bedel