[İBRAHİM ÇALLI’NIN “MÜRİDİM” DİYE BAHSETTİĞİ UKRAYNALI RESSAMIN MUŞTEŞEM İSTANBUL GÜNLÜĞÜ, SINIRLI BASKI – RESSAMIN İMZALI MEKTUBU İLE BİRLİKTE - FRANSIZCA]

Kategori: Kitap

Lot No: 17

Alexis Gritchenko [Oleksa Hryshchenko], Deux ans a Constantinople: journal d’un peintre. 40 aquarelles de l’auteur, Paris, Editions Quatre Vents MCMXXX [1930]. 300 s, 40 resim, 28,5x23 cm, yeni yapılmış deri cildinde. 305 adet hazırlanmış numaralı basımdan 34 numaralısı. Eserin baş kısmında ayrıca, içinde A. Gritchenko tarafından Monsieur Andre Dubois’ya hitaben yazılmış bir mektup zarfı ile birlikte bulunmaktadır. Ukraynalı ressam Alexis Gritchenko (1883, Krolevets - 1977, Vence) 1911 yılında Paris’i ziyareti sırasında kübist resimle tanışmış, 1914’teki İtalya seyahatinde ise erken dönem İtalyan Rönesans sanatçıların Bizans Ortodoks sanatını miras alışlarından etkilenerek Bizans resim sanatını modern resme uyarlamaya çalışmış, konuyla ilgili teorik kitaplar kaleme almıştır. 1919 yılının Kasım ayında gemiyle Sivastopol’dan yola çıkıp İstanbul’a gelen ressam, İstanbul’a duyduğu tutkuyu günlüğünün her sayfasında yansıtmıştır. 1919 Kasım’ı ile 1921 Nisan’ı arasını itilaf kuvvetlerinin işgali altındaki İstanbul’da geçiren Gritchenko, 1923’te Paris’te Constantinople Bleu et Rose başlıklı sergisini açmıştır. 1930’da ise yaşadığı Paris’te, İstanbul’da tuttuğunu söylediği, müzayedeye sunduğumuz bu günlüğü yayımlamıştır. İstanbul’un işgal yıllarında şehirde bulunan Gritchenko, burada, tüm zor şartlara rağmen üretken bir dönem geçirmiştir. Şehrin ara sokakları, camileri ve kahvehaneleri, tarihi yapılarını tutkuyla resme aktarmış, kayıkçılar, seyyar satıcılar, hamalları kapsayan resimleri ile dönemin İstanbul’unda şehir yaşamına insanlar üzerinden de ayna tutmuştur. Alexis Gritchenko 914 kuşağı sanatçılarından İbrahim Çallı ve Namık İsmail gibi ressamlarla da etkileşimde bulunmuştur. Çallı ile birlikte çalıştıkları ve Çallı’nın Gritchenko’dan “müridim” diye bahsettiği, Çallı’nın, o dönemde Gritchenko’nun eser satmasına ve böylece hayatta kalmasına destek olduğu bilinmektedir. Gritchenko’nun Çallı dışında Namık İsmail ile de dostluğu dikkat çekmiştir. Müzayedeye sunduğumuz, çok az sayıda basılan ve bir nüshası da Atatürk’ün Anıtkabir’deki özel kitap koleksiyonunda yer alan bu benzersiz eserin 34 numaralı nüshasıdır. Hem resim hem kitap koleksiyonerleri için bulunmaz bir eserdir. Sadece 300 adet basılan kitabın 34 numaralı nüshası olan bu eser, Alexis Gritchenko'nun imzalı, orijinal mektubu ile birliktedir.

Muhammen Bedel