'a. Arthur Lumley Davids, Grammaire Turke: précédée d’un discours préliminaire sur la langue et la literature des nations orientales, London, W. H. Allen, 1836. lxxx, 214 s, 5 taşbaskı levha, 28 x 18 cm, özgün bez cildinde. Önsözünde Davids (1811-1832) Türklerin güzel ve karmaşık bir dile sahip olan ayrı, akıllı ve onurlu bir ırk olduğunu söylemektedir. Bernard Lewis bu kitabın “Türkleri ayrı ve bağımsız bir millet olduklarını düşünmeye sevkettiğini” yazmıştır. Kitabın sonundaki taşbaskı eski ve yeni Türkçe yazı örnekleri İngiltere’nin ilk taşbaskı yayınlarını yapan Joseph Netherclift’in eseridir.
'a. Anthony Dolphin Alderson, The Structure of the Ottoman Dynasty,
Baptistin Poujoulat, Voyage dans l’Asie Mineure, Paris, Ducollet, 1840- 1841. 2 cilt: c.1 – xii, 456 s, c.2 - 612 s, 23 x 14 cm, sırtı deri, ebru kapaklı ciltlerinde. Eser, Poujoulat ve Michaud’nun kaleme aldıkları Correspondance d’Orient’ın devamı niteliğindedir. Yazarın, kardeşine ve Michaud’ya yazdığı 35 mektuptan oluşmaktadır. İç Anadolu, Ankara, Tokat, Sivas ve Suriye içerikli mektuplar bizim açımızdan önemli bilgiler içermektedir. Kitabın bazı kapaklarında adı Voyage a Constantinople, dans l’Asie Mineure olarak da geçmektedir.
Bursalı İsmail Beliğ, Güldeste-i riyaz-ı irfan ve vefeyat-ı danişveran-ı nadiredan. Bursa, Hüdavendigar Vilayet Matbaası, 1302 [1884]. [12], 542 s, baştaki 12 sayfalık içindekiler kısmı elle yazılmıştır, 23 x 14 cm, dönem cildinde. Divan şairi İsmail Beliğ’in (1668-1729) bu tezkiresi, Baldırzade’nin “Ravza-i Evliya”sına zeyl olarak 1723’te yazılmıştır. iii. Ahmed’e ithaf olunan eser, Bursa’da doğup büyüyen ve buraya yerleşen padişah, şehzade, vezir, din adamı, bilgin, şair ve diğer tanınmış kişilerin biyografilerinden oluşur. Eser, bazı ekler yapılarak Bursalı Şair Eşref Paşa tarafından, Bursa vilayet matbaasında müzayedede yer alan eser gibi kitap şeklinde yayınlanmıştır.
C. Dana Rouillard, The Turk in French History thought and literature, Paris, Boivin et Cie, 1941. 700 s, 20 levha, 24 x 15 cm, yayıncısının özgün cildi ve korumalı kutusu içinde. Sahasında yeri doldurulamamış bir kaynak kitaptır. Konu başlıkları: Erken dönem Fransız-Türk ilişkilerinin tarihi arka planı, 1520 öncesi Fransızca seyahatnameler, Orta Çağ Fransız edebiyatında Türkler; Fransız dramasında, tiyatrosunda, düzyazımında, şiirinde, balesinde Türk unsuru ve etkileri.
Charles MacFarlane, Turkey and its destiny, Philadelphia, Lea and Blanchard, 1850. 2 cilt: c.1 – 323 s, [44] sayfa ilan; c.2 – 400 s, 19 x 12,5 cm, yayıncısının özgün ciltlerinde. Yazarın bu eseri, Constantinople in 1828 adlı bir önceki kitabının devamı sayılır. 1847-48 yılları arasında ikinci kez Türkiye’ye gelen yazarın amacı, Tanzimat sonrasındaki durumu yerinde görüp incelemektir. Eserde özellikle İstanbul, Bursa, Edirne ve bu kentlerin civarları ayrıntılı bir biçimde anlatılmaktadır. İmparatorluğun içine girdiği bu yeni dönemde, azınlıkların yaşamlarına ve davranışlarına ait gözlemler kitapta önemli yer tutar. Kitap, Tanzimat sonrası imparatorluk idaresinde ve İstanbul’un ticari ve sosyal hayatındaki büyük yenilikler, örneğin açılan yeni fabrikalar, buralarda çalışan İngiliz teknisyen ve mühendisler, Büyük Reşit Paşa’nın “Örnek Çiftlik Modelleri”, gibi bilgilerle örülmüştür. İlginç ayrıntılarla dolu nadir bir kitaptır. Blackmer 1049.
Charles MacFarlane, Constantinople in 1828. A Residence of Sixteen Months in the Turkish Capital and Provinces with an Account of the Present State of the Naval and Military Power, and of the Resources of the Ottoman Empire. London, Saunders and Otley, MDCCCXXiX [1829]. xix, [1], 406 s, ikisi renkli bakır baskı gravür, biri renkli taşbaskısı, biri taşbaskısı katlanan İstanbul panoraması olmak üzere metin dışında toplam 4 levha, 29.5 x 22 cm, sırtı deri, ebru kapaklı yeni deri cildinde. Eser, yazıldığı dönemde (Tanzimat’ın hemen öncesinde) İmparatorluğun iç ve dıştaki politik durumunu, ticari, iktisadi, askeri organizasyonunu, nüfusunun etnik bileşimini ve günlük yaşamını birinci elden bilgilere dayanarak batılı bir gözle anlatan temel kaynaklardan biri olarak kabul edilmiştir. Blackmer 1047, Atabey 741.
[François Rene de] Chateaubriand, itineraire de Paris à Jérusalem et de Jérusalem a Paris. Paris, Le Normant, 1812, 3 cilt: c.1 – cix, 276 s, c.2 - 408 s, c.3 - 375 s, haritası eksiktir, 22 x 14 cm, dana derisi cildinde. Ünlü edebiyatçı ve yazarın 1800’lü yılların başlarında Kudüs’e yaptığı yolculuğun notlarıdır. Eser Yunanistan’ı ve Şark’ı gündeme taşımış ve zamanında pekçok “turiste” rehberlik etmiştir. Türklere bakışının pek olumlu olmadığı satırlarından anlaşılmaktadır.
[Marie-Gabriel-Florent-Auguste de] Choiseul-Gouffier, Voyage Pittoresque dans l’Empire Ottoman, en Grece, dans le Troade, Paris, Allaud, 1842, 4 cilt. c.1 - xvi, lx, 347 s, c.2 - vi, 398 s, c.3 - vi, 390 s, c.4 - x, 360 s, 23 x 13,5 cm, dekoratif deri cildinde. Bu nadir dört cilt Fransız elçisi Choiseul-Gouffier’nin ünlü resimli seyahatnamesinin ikinci baskısının metin kısmıdır. Erken dönem bir İstanbul rehberi niteliğindedir.
Costumes Ottomanes, Milano, c. 1822. 21 renkli taşbaskı resim, 26 x 16 cm, özgün cildinde. 1820’li yıllarda İtalya’ya Milano’da taşbaskı yöntemini ilk kez getiren ve yaptıkları renki taşbaskı levhalarla tanınan Cuciniello ve Bianchi ortaklığının ürünlerinden biri de bu Osmanlı askeri kostümleri albümüdür. Sultan ii. Mahmud’un kurduğu Asakir-i Mansure-i Muhammediye ordusunun belgesel nitelik taşıyabilecek kostümlerini içerir. Bin Başı, Yüz Başı, Sancaktar, On Başı, Kara Cehennem, General Major, Kol Ağası, Hat Birlikleri Yüzbaşısı, On Başı – Sade Asker, Bin Başı, Kol Ağası, Hafif Topçu Sade Asker, Süvari Albayı, Süvari Yüzbaşı, Bando Binbaşısı, Piyade Askeri, Davulcu, Muhafız Süvari Onbaşı, Gidon, Mızrakçı Muhafız, Sultan albümde yer alan renkli resimlerdir.
David Urquhart, The Spirit of the East, illustrated of a journal of travels through Roumeli during an eventful period. Philadelphia, A. L Carey, 1839. 2 cilt: c.1 – 271 s, c.2 - 265 s, 18 x 12 cm, özgün ciltlerinde. Bu kitabın elimizdeki Amerikan baskısı çok nadirdir.
'a. Djelal Noury [İleri], The Sultan. A romance of the harem of Abdul Hamid, translated and adapted by A. Bear, London, Cassell, 1912. 312, [4] s, 1 renkli resim, 19 x 12 cm, orijinal bez cildinde. Eserde, Sultan Abdülhamid ve cariyelerinin renkli temsili resmine yer verilmiştir.